Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το κίνημα αμφισβήτησης στο Ιράν και άλλα πολλά μας απασχόλησαν το 2022 . Δείτε εδώ κάποια όπως τα κατέγραψε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Πούτιν εισβάλλει στην Ουκρανία
Στις 24 Φεβρουαρίου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εισβάλλει στην Ουκρανία, βυθίζοντας τον κόσμο σε μια κρίση που δεν έχει προηγούμενο από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Απέναντι στις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που διακηρύσσουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος εγείρει την απειλή χρήσης πυρηνικού όπλου, λέγοντας ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει «όλα τα μέσα» που έχει στο οπλοστάσιό του.
Ο πόλεμος προκαλεί την πιο σημαντική ροή προσφύγων στην Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και κοστίζει τη ζωή σε χιλιάδες στρατιώτες και αμάχους.
Ο πόλεμος κάνει επίσης να πλανάται η απειλή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, λόγω του θαλάσσιου αποκλεισμού που επέβαλε η Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα. Μια συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε τον Ιούλιο, επιτρέπει στην Ουκρανία να ξαναρχίσει σταδιακά να εξάγει τα σιτηρά της.
Ο πληθωρισμός ως απόρροια της ενεργειακής κρίσης
Η εκτόξευση των τιμών, που ξεκίνησε το 2021 λόγω της αποδιοργάνωσης των εφοδιαστικών αλυσίδων σε συνδυασμό με την ισχυρή ζήτηση βασικών προϊόντων και υπηρεσιών κατά την επανεκκίνηση των οικονομιών μετά την Covid, επιταχύνεται το 2022 για να φθάσει σε επίπεδα πρωτόγνωρα από τα χρόνια του 1970 και του 1980. Ο πληθωρισμός φθάνει το 10,1% το Νοέμβριο στην ευρωζώνη. Αναμένεται να φθάσει το 8% στο τέταρτο τρίμηνο στις χώρες της G20, επηρεάζοντας την παγκόσμια ανάπτυξη με την αύξηση του κόστους παραγωγής των επιχειρήσεων.
Ο πληθωρισμός τροφοδοτείται από τον πόλεμο στην Ουκρανία που βυθίζει την Ευρώπη σε βαθιά ενεργειακή κρίση. Η Ρωσία, υπό την επίδραση των δυτικών κυρώσεων, πολλαπλασιάζει τα αντίποινα φθάνοντας μέχρι να πλήξει το ευαίσθητο σημείο της ΕΕ: την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Οι εξαγωγές ρωσικού αερίου, κυρίως μέσω των πολύ εξαρτώμενων Γερμανίας και Ιταλίας, είναι σε ελεύθερη πτώση. «Η παγκόσμια οικονομία υφίσταται τη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση από τα χρόνια του 1970», υπογραμμίζει ο ΟΟΣΑ. Ο πόλεμος προκαλεί επίσης αύξηση των τιμών των δημητριακών και κατά συνέπεια των ζωοτροφών.
Πολιτική αστάθεια στη Βρετανία
Έπειτα από μια διαδοχή σκανδάλων και μια πλημμυρίδα παραιτήσεων μελών της κυβέρνησής του, ο Συντηρητικός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον παραιτείται τον Ιούλιο. Ο Λιζ Τρας ορίζεται επίσημα διάδοχός του στην Ντάουνινγκ Στριτ από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, δύο ημέρες πριν από τον θάνατο, στις 8 Οκτωβρίου, της βασίλισσας, έπειτα από 70 χρόνια στον θρόνο. Στις 10 Σεπτεμβρίου, ο Κάρολος Γ’ ανακηρύσσεται βασιλιάς.
Η πιο εφήμερη πρωθυπουργός στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, η Λιζ Τρας παραμένει μόνο 44 ημέρες στον θώκο προτού παραιτηθεί με τη σειρά της, έχοντας προλάβει στο μεταξύ να προκαλέσει πολιτική και οικονομική κρίση με το ‘ριζοσπαστικό’ οικονομικό πρόγραμμά της.
Ο Ρίσι Σούνακ ανέρχεται στην εξουσία στα τέλη Οκτωβρίου, σε μια πρωτόγνωρη για τη Βρετανία περίοδο αβεβαιότητας. Είναι ο πέμπτος πρωθυπουργός στη Βρετανία μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016. Τεράστιες προκλήσεις αναμένουν τον 42χρονο πρώην τραπεζίτη και υπουργό Οικονομικών: πληθωρισμός πάνω από 10%, ένα σύστημα υγείας που επιδεινώνεται… Το τέλος της χρονιάς συνοδεύεται από μια διαδοχικές απεργίες.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Το 2022 πολλαπλασιάστηκαν οι καταστροφές που συνδέονται με την κλιματική υπερθέρμανση. Το καλοκαίρι είναι το πιο ζεστό που καταγράφηκε ποτέ στην Ευρώπη, ρεκόρ θερμοκρασιών και καύσωνες προκαλούν ξηρασία και δασικές πυρκαγιές (τουλάχιστον 6.600.000 στρέμματα δάσους γίνονται στάχτη από τον Ιανουάριο μέχρι τα μέσα Αυγούστου στην ΕΕ, ένα ρεκόρ). Οι παγετώνες των Άλπεων καταγράφουν απώλειες ρεκόρ στη μάζα πάγου.
Εξέγερση κατά της μαντίλας, βίαιη καταστολή στο Ιράν
Στις 16 Σεπτεμβρίου, η Μαχσά Αμινί, μια 22χρονη Ιρανή κουρδικής καταγωγής, πεθαίνει στο νοσοκομείο, τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών που την κατηγορεί ότι παραβίασε τον αυστηρό ενδυματολογικό κώδικα της Ισλαμικής Δημοκρατίας για τις γυναίκες.
Ο θάνατός της προκαλεί ένα κύμα διαδηλώσεων σε όλο το Ιράν, που δεν έχει προηγούμενο μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.
Οι νέες γυναίκες βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή του κινήματος αμφισβήτησης, με ορισμένες να βγάζουν και να καίνε τις μαντίλες τους αψηφώντας τις αρχές, όπως δείχνουν βίντεο.
Οι διαδηλώσεις για την ελευθερία των γυναικών μετατρέπονται σταδιακά σε ένα ευρύτερο κίνημα εναντίον του ισλαμικού καθεστώτος, κερδίζοντας τους δρόμους, τα πανεπιστήμια ακόμη και τα σχολεία, παρά την καταστολή. Οι αρχές κάνουν λόγο για τουλάχιστον 300 θανάτους (μέχρι τις 5/12), με μια ΜΚΟ με έδρα τη Νορβηγία να καταγράφει τουλάχιστον 469.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, η εξουσία κάνει μια χειρονομία προς τους διαδηλωτές, ανακοινώνοντας τη διάλυση της αστυνομίας ηθών. Ωστόσο αμέσως μετά το Ιράν εκτελεί δι’ απαγχονισμού δύο νεαρούς άνδρες που έχουν καταδικαστεί για αδικήματα σχετικά με τις διαδηλώσεις.
Κίνα: επανεκλογή του Σι — αμφισβήτηση της πολιτικής της “μηδενικής Covid”
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επανεκλέγεται τον Οκτώβριο επικεφαλής του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) κατά το 20ό συνέδριο του ΚΚΚ, περιβαλλόμενος από πιστούς σε αυτόν συμμάχους, για να γίνει ο πιο ισχυρός ηγέτης της σύγχρονης Κίνας.
Στη διάρκεια των δέκα χρόνων που βρίσκεται στην ηγεσία της χώρας, ο Σι Τζινπίνγκ επιδεικνύει μια επιθυμία για έλεγχο, παρεμβαίνοντας σε όλους σχεδόν τους μηχανισμούς τη χώρας και προκαλώντας διεθνείς επικρίσεις για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Συντηρεί επίσης μια επιδεινούμενη αντιπαλότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η στρατηγική της χώρας για «μηδενική Covid», που οδηγεί σε λοκντάουν ολόκληρες συνοικίες ή πόλεις με το που εμφανίζονται εστίες, προκαλεί στα τέλη Νοεμβρίου τις μεγαλύτερες εδώ και δεκαετίες διαδηλώσεις. Οι αρχές αντιδρούν με καταστολή και στη συνέχεια, το Δεκέμβριο, με μια γενική χαλάρωση των υγειονομικών κανόνων για να κατευνάσουν τη λαϊκή οργή και να ανορθώσουν την παραπαίουσα οικονομία. Στο τέλος Δεκεμβρίου η Κίνα ανακοινώνει τελικά πως στις 8 Ιανουαρίου θα βάλει τέλος στην υποχρεωτική καραντίνα όταν φθάνει κάποιος στη χώρα, τελευταίο κατάλοιπο της αυστηρής υγειονομικής πολιτικής της «μηδενικής Covid».
Μετά τη χαλάρωση αυτή, τα κρούσματα της Covid σημειώνουν έκρηξη στη χώρα, με αποτέλεσμα τα νοσοκομεία να δεχθούν μεγάλη πίεση, ενώ έλλειψη αντιπυρετικών και αντιγριπικών φαρμάκων πλήττει τα φαρμακεία.
Έπειτα από δύο χρόνια σύγκρουσης, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αιθιοπίας και οι αρχές των ανταρτών της βόρειας επαρχίας Τιγκράι υπογράφουν στις 2 Νοεμβρίου στην Πρετόρια συμφωνία «διακοπής των εχθροπραξιών», η οποία έχει σκοπό να θέσει τέλος σε έναν πόλεμο τον οποίο μη κυβερνητικές οργανώσεις χαρακτήρισαν «έναν από τους πιο φονικούς στον κόσμο». Έπειτα από πέντε μήνες κατάπαυσης του πυρός, οι μάχες είχαν αναζωπυρωθεί στα τέλη Αυγούστου.
Η σύγκρουση, στην οποία αντιπαρατίθενται από τον Νοέμβριο η Αιθιοπία, η οποία υποστηρίζεται κυρίως από δυνάμεις της γειτονικής Ερυθραίας, με τις αρχές των ανταρτών της Τιγκράι, σημαδεύτηκε από ενδεχόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν από «όλα τα μέρη» σύμφωνα με τον ΟΗΕ, και οδήγησε στον εκτοπισμό τουλάχιστον δύο εκατομμυρίων Αιθιόπων.
Εκτός από τον αφοπλισμό των ανταρτών, η συμφωνία ειρήνης αναμένεται να επιτρέψει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο Τιγκράι, που έχει σχεδόν αποκοπεί από τον υπόλοιπο κόσμο και τα έξι εκατομμύρια των κατοίκων του στερούνται τροφής και φαρμάκων εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο. Η πρώτη αυτοκινητοπομπή μεταφοράς βοήθειας από τα τέλη Αυγούστου φθάνει στις 16 Νοεμβρίου.
Το Κατάρ, αμφιλεγόμενος οικοδεσπότης του Μουντιάλ 2022
Η διεξαγωγή του Μουντιάλ 2022 στο Κατάρ –από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου—προκαλεί πλημμυρίδα επικρίσεων για το μικρό κράτος του Κόλπου.
Η πρώτη αραβική χώρα που διοργανώνει το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου επικρίνεται για τη μεταχείριση των ξένων εργατών, των ΛΟΑΤΚΙ+ και των γυναικών ή ακόμη για τη χρήση κλιματισμού στα στάδιά της εν μέσω κλιματικής αλλαγής.
Επικρίνεται ιδιαίτερα η μεταχείριση των μεταναστών εργατών –απαραίτητοι σε μια χώρα όπου οι Καταριανοί αποτελούν μόλις το 10% ενός πληθυσμού τριών εκατομμυρίων κατοίκων. Μερικά ΜΜΕ αναφέρουν χιλιάδες θανάτους στα εργοτάξια, απολογισμό τον οποίο διαψεύδει η Ντόχα.
Η ελληνίδα ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή κατηγορείται στο πλαίσιο ενός ηχηρού σκανδάλου διαφθοράς, στο οποίο εμπλέκεται το Κατάρ.
Στις 18 Δεκεμβρίου, έπειτα από αναμονή 36 ετών, 120 λεπτά αγώνα και τη διαδικασία των πέναλτι, η Αργεντινή κατακτά το τρίτο της Παγκόσμιο Κύπελλο νικώντας την κάτοχο του τίτλου Γαλλία.
Στις 29 Δεκεμβρίου πεθαίνει ο θρυλικός ποδοσφαιριστής Πελέ .
Ήταν από τις προσωπικότητες που ξέφευγε από τα πλαίσια του αθλητισμού! Ο θρυλικός Πελέ, ο οποίος γεννήθηκε στην πόλη Τρες Κορασόες (Τρεις Καρδιές) κι έμελλε να κάνει εκατομμύρια καρδιές να χτυπήσουν πιο δυνατά με όσα έκανε με την μπάλα στα πόδια, δεν βρίσκεται πλέον ανάμεσα μας.
