Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος συμπλήρωσε ἤδη 30 χρόνια στόν μαρτυρικό θρόνο τοῦ Φαναρίου. 1991-2021: 30 χρόνια μέ ἀγῶνες καί ἀγωνίες, χαρές καί λύπες, ἐπιτυχίες καί δοκιμασίες. Δοξάζουμε τόν Θεό γιά τόν καλό Ποιμένα, πού ἀνέδειξε στό πηδάλιο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἕναν ἄνθρωπο μέ δυσαρίθμητα τάλαντα, ἀγαθότητα ψυχῆς, δυναμισμό καί παρρησία.
Πολλά καί βαρύνουσας σημασίας τά θετικά πού μποροῦν νά τοῦ καταλογιστοῦν. Σημαντικά τά βήματα πού σημειώθηκαν σέ πολλούς τομεῖς ἐπί τῶν ἡμερῶν του. Τό Πάνσεπτο Κέντρο τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἐκτός ἀπό ἀγαπημένος προσκυνηματικός προορισμός, ἀπέκτησε νέες, εὐρύτερες διαστάσεις, μέ τό κύρος τοῦ Προκαθημένου του καί μέ τίς εὔστοχες ἐνέργειές του.
Μιά ἀκριβής ἀποτίμηση τῆς προσφορᾶς τοῦ Παναγιωτάτου, ὅλα αὐτά τά χρόνια, ἀσφαλῶς θά ἐπιχειρηθεῖ ἀπό πλέον ἁρμόδιους καί εἰδήμονες. Ἐμεῖς θά ἀναφερθοῦμε μόνο σέ αὐτά πού ἐντοπίσαμε ὡς ἁπλοί προσκυνητές τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας καί ἀναπτέρωσαν μέσα μας τήν ἐλπίδα.
ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Ἰδιαίτερη εἶναι ἡ φροντίδα καί πατρική μέριμνα πού ἐπιδεικνύει γιά τά προβλήματα τῶν Ρωμιῶν τῆς Πόλης, πού ἀποτελοῦν τό ἄμεσο ποίμνιό του. Εἶναι κυριολεκτικά ὁ στυλοβάτης τους, ὅπως οἱ ἴδιοι ὁμολογοῦν. Ἡ οἰκονομική τους ἐπιβίωση, ἡ στήριξη καί ἐνίσχυσή τους εἶναι βασική του προτεραιότητα. Κι αὐτό τό πετυχαίνει μέ τίς καίριες πάντοτε παρεμβάσεις του στίς Ἀρχές τοῦ κράτους, μέ ὑποτροφίες γιά σπουδές στούς νέους, μέ πρωτοβουλίες, ὥστε οἱ ἐναπομείναντες Ρωμιοί τῆς Πόλης νά συνεχίσουν ἀξιοπρεπῶς τήν ζωή στήν προαιώνια κοιτίδα τους.
Κατά τήν τελευταία τριακονταετία ὅλοι οἱ ἱεροί ναοί, οἱ ἱερές μονές, τά ἁγιάσματα, τά εὐαγῆ φιλανθρωπικά καί ἐκπαιδευτικά ἱδρύματα τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τῶν Πριγκηπονήσων, ὅλα ἀνακαινίσθηκαν! Κι αὐτό χάρη στό ἀνύστακτο ἐνδιαφέρον τοῦ Παναγιωτάτου νά κρατήσει ὄρθια τά ἅγια τοῦ Γένους καί τῆς Ὀρθοδοξίας στήν ματωμένη Βασιλεύουσα. Ξεχωριστή θέση στό ἀνακαινιστικό ἔργο του ἔχει ἡ ἀναγέννηση τῆς γενέτειράς του, τῆς νήσου Ἴμβρου. Μέ δικές του ἐνέργειες πολλοί Ρωμιοί ἐπέστρεψαν στό νησί, ἀνακαινίσθηκαν καί κυρίως ἐπαναλειτούργησαν τά ἑλληνικά σχολεῖα: Νηπιαγωγεῖο, Δημοτικό Σχολεῖο, Γυμνάσιο-Λύκειο Ἴμβρου.
Ἀναφερόμενος στήν πορεία τῆς πολίτικης Ρωμιοσύνης καί στήν ἀνάγκη νά κρατηθοῦν ὅλα τά ἱερά σεβάσματα, ὁ Παναγιώτατος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ὅσο λίγοι κι ἄν μείναμε σήμερα ἤ μᾶλλον ἀκριβῶς ἐπειδή μείναμε λίγοι, ὀφείλουμε νά συνεχίζουμε τήν φύλαξη τῶν κεκτημένων καί νά ἐνδιαφερόμαστε γιά τήν λειτουργία τους. Αὐτή εἶναι ἡ ἐπιθυμία καί ἡ παραγγελία ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι τά δημιούργησαν καί μᾶς τά κληροδότησαν καί τῶν ὁποίων εὐχόμαστε ἡ μνήμη νά εἶναι αἰώνια».
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ
Μέ τά ἔντονα διαβήματα καί τίς ἐπίμονες προσπάθειές του ἐνώπιον τῶν ἁρμοδίων τουρκικῶν ἀρχῶν κατόρθωσε νά λάβει τήν πολυπόθητη ἄδεια, ὥστε νά ἐπισκέπτεται καί νά λειτουργεῖ σέ ἐρειπωμένες ἱστορικές ἐκκλησίες στήν Μικρά Ἀσία, τήν Καππαδοκία, τήν Ἀνατολική Θράκη. Ἡ Θεία Λειτουργία στίς Πατριαρχικές καί Σταυροπηγιακές Ἱερές Μονές Παναγίας Σουμελᾶ τοῦ Πόντου, Παναγίας Φανερωμένης στήν Ἀρτάκη τῆς Κυζίκου, τά Θεοφάνια στήν Τρίγλια τῆς Προποντίδας, ὅπως καί ὁ Καθαγιασμός τῶν Ὑδάτων, κατά τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανίων, στόν Κεράτιο κόλπο, εἶναι θετικές ἐξελίξεις πού πρέπει νά χρεωθοῦν προσωπικά στόν νῦν Προκαθήμενο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ
Δικαίως χαρακτηρίσθηκε «Βαρθολομαῖος ὁ Φιλάγιος». Ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἐπέστρεψαν, μετά ἀπό αἰῶνες, στό Φανάρι τά ἱερά λείψανα τῶν Ἁγίων προκατόχων του Ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καί Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου. Σταθμός στήν Πατριαρχία τοῦ Παναγιωτάτου καί οἱ ἁγιοκατατάξεις τῶν συγχρόνων Γερόντων, πού χάρη στήν ἁπλότητα, τήν ἀγάπη τους καί τήν θαυματουργική τους μεσιτεία, ἀγαπήθηκαν πολύ ἀπό τούς πιστούς. Μέ θεία φώτιση, ὁ Παναγιώτατος προέβη στήν ἁγιοκατάταξη τῶν Γερόντων: Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, Ἰακώβου τοῦ Τσαλίκη, Ἀμφιλοχίου τοῦ ἐν Πάτμῳ, Ἐφραίμ τοῦ Κατουνακιώτου. Κοντά σέ ὅλους αὐτούς, νά μνημονεύσουμε καί τήν πρόσφατη ἁγιοκατάταξη ἑνός Ἐπισκόπου τῶν Νέων Χωρῶν, τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Ἐπισκόπου Ἐδέσσης. Οἱ ἁγιοκατατάξεις αὐτές, ὅπως καί ἀρκετές ἀκόμα, ἔγιναν δεκτές μέ χαρά καί ἐνθουσιασμό, ἀφοῦ ἡ συνείδηση τῶν πιστῶν μαρτυροῦσε καί ἐπιβεβαίωνε ὅ,τι ἡ ἐπίσημη Ἐκκλησία ἀνεκήρυσσε.
ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ
Ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικό τοῦ Πατριάρχη μας εἶναι ἡ ἀποφασιστικότητα καί ὁ δυναμισμός του στήν ὑπεράσπιση τῶν δικαίων τοῦ Πατριαρχείου. Τόν ἀκούσαμε νά λέει: «Ὅταν μέ κατηγοροῦν προσωπικῶς, δέν διαμαρτύρομαι. Ὅταν ὅμως ἡ ἐπίθεση ἔχει στόχο τόν θεσμό τοῦ Πατριαρχείου, τότε κάνω ὅ,τι μπορῶ, γιατί ἡ εὐθύνη μας εἶναι μεγάλη». «Κάποιοι βλέπουν τίς εὐθύνες μας ὡς προνόμια, ζηλεύουν τήν φαινομενική ἀναστάσιμη δόξα. Ἀγνοοῦν ὅμως τόν Γολγοθᾶ τοῦ νά διακονεῖ κανείς τήν ἀλήθεια μέ ὁποιοδήποτε κόστος. Δέν ὑπεισερχόμεθα σέ διάλογο γιά τά αὐτονόητα καί πατροπαράδοτα. Δέν διαπραγματευόμεθα τίς εὐθύνες τοῦ Θρόνου μας. Δέν παραιτούμεθα ἀπό αὐτές. Δέν τίς ἀπεμπολοῦμε».
Τό φρόνημα αὐτό ἐμπνέει σέ ὅλους μας αἰσιοδοξία καί σιγουριά. Εἴμαστε βέβαιοι πώς, μέ τέτοια δυναμική ἀντιμετώπιση τῶν ποικίλων -ἐσωτερικῶν καί ἐξωτερικῶν- ἐπιθέσεων, τό πρωτόθρονο Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο θά πορεύεται, μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀσφαλές καί ἀκλόνητο, καλύπτοντας μέ τήν προστατευτική του σκέπη τούς Ὀρθοδόξους ὅπου γῆς.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΗ
Ἰδιαίτερη ἀναφορά ὀφείλουμε, τέλος, στήν πολύεδρη προσωπικότητα τοῦ Παναγιωτάτου. Φιλικός καί προσηνής σέ κάθε ἐπισκέπτη τῶν Πατριαρχείων, ὑποδέχεται προσωπικά ὅλους, χαρίζει τόν χρόνο καί τήν προσοχή του ἀδιακρίτως σέ πρόσωπα σημαίνοντα ἤ ἁπλούς προσκυνητές. Ἕνας ἄρχοντας στήν φιλοξενία, πού μέ τήν εὐρύτητα τοῦ πνεύματός του, τίς καίριες ὑποδείξεις, ἀλλά καί τό χιοῦμορ του, κερδίζει τήν καρδιά τοῦ συνομιλητῆ του. Μιά προσωπικότητα παγκοσμίου βεληνεκοῦς, πού ἀνέβασε ψηλά τόν πήχη, προβάλλοντας ἕνα νέο πρότυπο ἐκκλησιαστικοῦ ἡγέτη.
Καθημερινά, δίνει τήν μαρτυρία, ὑπομένει τό μαρτύριο. Καταθέτει λόγο εὐθύ καί στηρικτικό. Προβαίνει σέ τομές θεοφώτιστες. Συγκεντρώνει πάνω του τά βλέμματα καί τίς προσευχές τῶν Ὀρθοδόξων τῆς ὑφηλίου. Καί στήν συνείδησή τους ἡ Πόλη τῶν πόλεων, ἡ ἀγαπημένη Βασιλεύουσα, ταυτίζεται μέ τήν σεβαστή μορφή τοῦ ἀξίου Ἀρχιποίμενος τῆς Ἐκκλησίας καί Ἡγουμένου τοῦ Γένους.
***
Δύσκολα, στό διάβα τῶν αἰώνων, ἐμφανίζονται τέτοιες χαρισματικές προσωπικότητες. Γι’ αὐτό καί εἶναι πανθομολογούμενο στούς ἐκκλησιαστικούς κύκλους: «Βαρθολομαῖος δέν θά ξαναπεράσει…».
Παναγιώτατε, μέ εὐγνωμοσύνη γιά τήν ἀγάπη καί τίς πατρικές σας εὐχές, γιά τόν δυναμικό σας βηματισμό, γιά τόν λόγο καί τήν σιωπή σας, γιά τά ἔργα καί τήν σύνεσή σας, ἀναφωνοῦμε τό: «Ἄξιος! Πολλά τά ἔτη σας!». Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία χρειάζεται τήν φώτιση, τήν πείρα καί τήν σοφία σας, χρειάζεται τό ὑψηλό πνευματικό σας ἀνάστημα, τήν σθεναρή καί ἀποφασιστική πηδαλιουχία σας.
Ὁ Κύριος τῆς Ἱστορίας νά σᾶς διακρατεῖ ὡς φλόγα ἀειλαμπή στό Φανάρι τῆς Οἰκουμένης!
