«Φρένο» στις καταστροφές των μνημείων πολιτισμού στην Ελλάδα έρχεται να βάλει το Ταμείο Ανάκαμψης, με τα 24 εκατομμύρια ευρώ που διέθεσε στον σχεδιασμό ώστε να δημιουργηθούν συστήματα καταγραφής και παρακολούθησης της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στις συνθήκες μικροπεριβάλλοντος για τη διατήρηση της επιφάνειας των υλικών των μνημείων.
Με λίγα λόγια, αναμένεται να ξεκινήσουν έργα πυρόσβεσης στους αρχαιολογικούς χώρους των Φιλίππων και του Μυστρά, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στα Μάλια και στο Δίον και αντιμετώπισης των βραχοπτώσεων στους Δελφούς.
Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς
«Όλο και συχνότερα διαπιστώνουμε όλοι μας τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης με την εμφάνιση συχνών και έντονων καιρικών φαινομένων», σημείωσε η Υπουργός Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη, και επισήμανε: «Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης επί των πολιτιστικών αγαθών, έχοντας συγκροτήσει ήδη από τον Οκτώβριο 2019 πολυεπιστημονική επιτροπή, η οποία μελετά συστηματικά το θέμα, αλλά και έχοντας προχωρήσει σε μελέτες και ωρίμανσης έργων επί μνημείων και αρχαιολογικών χώρων. Μέχρι σήμερα δεν καταγράφονται σημαντικοί κίνδυνοι για τα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ωστόσο, αποτελεί προτεραιότητα η πρόληψη, η συστηματική παρακολούθηση και η θωράκιση του πολιτιστικού αποθέματος από την κλιματική κρίση. Η ένταξη του συνόλου των προτεινόμενων από το ΥΠΠΟΑ έργων για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενισχύει την προσπάθειά μας για την αντιμετώπιση του προβλήματος της κλιματικής κρίσης, το οποίο συνδέεται άμεσα και με την αναπτυξιακή διάσταση του πολιτισμού, καθώς οι περιοχές που εντάσσονται, αποτελούν σημαντικούς πόλους πολιτισμού και τουρισμού για τις τοπικές κοινωνίες. Το πρόγραμμα ενεργειών του ΥΠΠΟΑ, είναι απολύτως σε συμφωνία με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης καθώς και με τις ευρωπαϊκές πολιτικές με στόχο μια συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος που απασχολεί όλο τον κόσμο, όλο και πιο έντονα».
Αναλυτικά, τα ενταγμένα έργα είναι:
-Πυρόσβεση Αρχαιολογικού Χώρου Φιλίππων και Πυρόσβεση Αρχαιολογικού Χώρου Μυστρά/ Συνολικός προϋπολογισμός: 7.200.000 ευρώ
Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, όπως και ο αρχαιολογικός χώρος του Μυστρά περιλαμβάνονται στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και έτσι στο έργο θα συμπεριληφθεί η εγκατάσταση ενός σύγχρονου συστήματος πυρόσβεσης.
-Μέτρα αντιμετώπισης βροχοπτώσεων στους Δελφούς (προϋπολογισμός 10.000.000)
Χρόνιο και επιτακτικό το πρόβλημα με τις βροχοπτώσεις σε διάφορα μέρη πέριξ των Δελφών. Το έργο, θα δώσει λύση στην ανατολική πλευρά του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών – στα ανατολικά του Αρχαίου Θεάτρου και κυρίως στην περιοχή πέριξ της Κασταλίας πηγής.
-Αντιπλημμυρικά έργα στο Δίον (προϋπολογισμός 2.250.000 ευρώ)
Η περιοχή της Πιερίας είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια πλήττεται από σοβαρά φυσικά φαινόμενα, με κύριο εκείνο της βροχής, με αποτέλεσμα ο αρχαιολογικός χώρος του Δίου να χρειάζεται προστασία. Στο επίκεντρο θα βρεθεί ο καθαρισμός της κοίτης του ρέματος της Ουρλιάς και του ποταμού Βαφύρα, καθώς και η εκτέλεση σωστικών αρχαιολογικών εργασιών.
-Αντιπλημμυρικά έργα στο Μινωικό Ανάκτορο των Μαλίων της Κρήτης (προϋπολογισμός 3.360.000 ευρώ)
Ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης είναι ο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος των Μαλίων, ο οποίος μετά το 2019, που παρατηρήθηκαν έντονα καιρικά φαινόμενα, χρήζει συντήρησης καθώς είχαν παρατηρηθεί κατολισθήσεις και καταστροφές. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή εκτεταμένου αποστραγγιστικού δικτύου και την αντικατάσταση των κατεστραμμένων από τη χαλαζόπτωση πολυκαρβονικών φύλλων κάλυψης των στεγάστρων με νέα υψηλής ανθεκτικότητας.
-Εκπόνηση σχεδίου Εθνικής Στρατηγικής για την προσαρμογή της προστασίας των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (προϋπολογισμός 2.000.000 ευρώ).
Μεταξύ άλλων πρόκειται να δημιουργηθεί online πλατφόρμα για την αναγνώριση και τεκμηρίωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά και την εκπόνηση σχεδίου Εθνικής Στρατηγικής με τη συγκέντρωση και καταγραφή υφιστάμενων στοιχείων και πληροφοριών. Την ίδια στιγμή, θα συνδυαστούν και θα παρουσιαστούν οι κατηγορίες του κλιματικού κινδύνου (ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες, ξηρασία – ερημοποίηση – διάβρωση, δασικές πυρκαγιές, καύσωνες, άνοδος της στάθμης της θάλασσας και κατακλυσμός παράκτιων ζωνών).
-Συστήματα καταγραφής και παρακολούθησης της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στις συνθήκες μικροπεριβάλλοντος για τη διατήρηση της επιφάνειας των υλικών των μνημείων (προϋπολογισμός 1.500.000 ευρώ)
Στο επίκεντρο θα βρεθεί η συλλογή πληροφοριών από 30 σταθμούς εργασίας σε ισάριθμα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, και η ανάπτυξη κινητής μονάδας απόκρισης. Προβλέπεται, επίσης, η ανάλυση και η επεξεργασία κλιματικών δεδομένων και η δημιουργία κλιματικού προφίλ των μνημείων με εκτίμηση των τοπικών κλιματικών κινδύνων βάσει των ανωτέρω καταγραφών.
