Χαιρετισμός
Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας
κ. Ιερωνύμου
στην Εκδήλωση του ΙΝΑΔΕ στην Πάτρα
υπό τον τίτλο:
“Εκεί που ο Χριστιανισμός συναντά τον Ελληνισμό”
(Πάτρα, 7 Ιουνίου 2023)
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Πατρών κ. Χρυσόστομε,
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Μετά πολλής χαράς έλαβα την τιμητική πρόσκληση να παραστώ στην εκδήλωση που διοργανώνει το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας, η οποία αφορά στην πραγματικά κοσμοϊστορική συνάντηση ελληνισμού και χριστιανισμού και, ως εκ τούτου, σας ευχαριστώ εκ μέσης καρδίας. Εντούτοις, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων, οι οποίες απορρέουν εκ της ιδιότητός μου ως Μέλους της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου κατά το παρόν έτος, δεν κατέστη δυνατόν να παρευρεθώ, παρά το γεγονός ότι σήμερα θα δοθεί η δυνατότητα να αναπτυχθούν θέματα σχετικά με ένα ζήτημα κομβικής σημασίας για την εξέλιξη της Ιστορίας, αλλά και της ζωής μας μέχρι και σήμερα.
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να εκφράσω τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια προς το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας για τη διοργάνωση της εν λόγω Εκδηλώσεως. Ωσαύτως, συγχαίρω τους ομιλητές για τις εισηγήσεις που πρόκειται να παρουσιάσουν, καθώς και όλους όσοι συμμετέχετε στην παρούσα Εκδήλωση.
Η πρωτοβουλία για μία διοργάνωση όπως η παρούσα μάς εκπλήσσει θετικά, καθώς αποτελεί μια ομολογία πίστεως του Τριαδικού Θεού στον κόσμο, μία παρουσία που για μας ξεκινά εν χρόνω και συμπορεύεται μεθ᾽ ημών προς την αιωνιότητα. Μία παρουσία ζωής και ανακαινίσεως της ανθρώπινης φύσεως και όχι μιας ιδέας ή ενός φιλοσοφικού συστήματος. Διότι ο Χριστός ήρθε να ανακαινίσει τον παλιό πτωτικό κόσμο, ο οποίος είχε φθαρεί από την παρουσία της αμαρτίας. Ίδρυσε την Αγία Του Εκκλησία, η οποία είναι η «καινή κτίσις» (Γαλ. 6:15), η νέα δημιουργία, μέσα στην οποία τελεσιουργείται η σωτηρία του ανθρώπου και η μεταμόρφωση του κόσμου.
Είναι απόλυτα βεβαιωμένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο τόσο από την επιστήμη της ανθρωπολογίας και της ψυχολογίας, όσο και από την επιστήμη της ιστορίας ότι η παρακμή θρησκευτικών πίστεων και ιδεολογιών οφείλεται σε εσωτερικές τους αδυναμίες. Όπως και άλλες αρχαίες θρησκείες έτσι και εν προκειμένω η αρχαιοελληνική θρησκεία είχε καταρρεύσει πολύ πριν εμφανιστεί ο Χριστιανισμός. Η κατάρρευση είχε αρχίσει στα κλασικά χρόνια, από τη δράση των σοφιστών και άλλων φιλοσόφων. Γι’ αυτό η Χριστιανική πίστη έγινε ενθουσιωδώς δεκτή κατά την πρωτοχριστιανική αρχαιότητα, παρά τους φοβερούς διωγμούς διακοσίων πενήντα χρόνων.
Η Εκκλησία μας, με την καταπληκτική της επιλεκτική ικανότητα, όχι μόνο δεν κατέστρεψε την προχριστιανική πολιτισμική κληρονομία, αλλά διέσωσε ό,τι ευγενές είχε δημιουργήσει ο αρχαίος κόσμος και ιδιαίτερα οι πρόγονοί μας Έλληνες. Η ελληνική φιλοσοφική σκέψη, η απαράμιλλη ελληνική γλώσσα, η πολιτική ορολογία και η δημοκρατική συλλογική πρακτική όχι μόνο διασώθηκαν στη χριστιανική Ορθοδοξία, αλλά αφού εμπλουτίστηκαν με νέα στοιχεία από τη θεία διδασκαλία του Χριστού, αποτέλεσαν πολύτιμα μέσα της έκφρασης και της οργάνωσής της. Η Ορθοδοξία έδωσε ταυτότητα στους Έλληνες, χωρίς να καταργήσει την Ιστορία των προγόνων μας. Ο Χριστιανισμός συνάντησε τον Ελληνισμό, «δοκίμασε τά πάντα καί κατέσχε τό καλόν». Αξιοποίησε και ανανέωσε όλα τα στοιχεία της ελληνικής ταυτότητος και προσέθεσε σ᾽ αυτά το Πρόσωπο του Χριστού.
Ας θυμηθούμε τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος έκανε λόγο για την ουσιαστική περιτομή «τῆς καρδίας» και μετέτρεψε το αρχαίο ελληνικό βήμα της Πνύκας, σε Ιερό Βήμα διάδοσης του Θείου λόγου. Τους τρεις Ιεράρχες, οι οποίοι χωρίς να απαρνηθούν την ελληνική τους ταυτότητα, την μεταμόρφωσαν κάτω από το φως της χριστιανικής αλήθειας. Τον εκχριστιανισμό των Μοραβών και των Σλάβων με τη χρήση του ελληνικού αλφάβητου από τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο. Τους εγκαταλελειμμένους και ερειπωμένους ναούς και τα έργα τέχνης, τα οποία λεηλατούσαν οι ομόπιστοι των αρχαίων Ελλήνων Ρωμαίοι και προστάτεψαν οι χριστιανοί, αναγνωρίζοντας την αισθητική τους αξία.
Την ίδια στιγμή ο Χριστιανισμός ζωοποίησε τον Ελληνισμό δίδοντας στον άνθρωπο την προοπτική της Αναστάσεως, αυτό που δεν μπορούσαν να διανοηθούν οι σπουδαιότατοι των φιλοσόφων. Στο όριο της φιλοσοφίας ήρθε η υπέρβαση της πίστεως και ο Ελληνισμός συνεζεύχθη με την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη και στην καθ᾽ ημάς Ανατολή έλαβε καινούργια ταυτότητα, την οποία προσπαθούμε να διατηρήσουμε μέχρι σήμερα.
Αγαπητοί μου,
Εύχομαι διαπύρως αισία την έκβαση της Εκδηλώσεώς σας με πλούσιο αμητό, διαπνεόμενο εκ της πεποιθήσεως ότι Ορθοδοξία και Ελληνισμός συμπορεύθηκαν σε δύσκολους χρόνους και γι’ αυτό οφείλουμε όλοι μας, ο καθένας “ἐφ᾽ ᾧ ἐτάχθη” να διαφυλάξουμε την ενότητα και συμπόρευση Ορθοδοξίας και Ελληνισμού με όπλα μας την πίστη, το ήθος και την παιδεία.
Η Χάρις και η Αγάπη του εν Τριάδι προσκυνουμένου Θεού ημών είησαν μετά πάντων υμών αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω!
Μετά πατρικής αγάπης και ευχών
Ο Μητροπολίτης
† Ο Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Ιερώνυμος
