Πρός
τόν Ἱερό Κλῆρο,
Τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες,
καί τόν φιλόχριστο Λαό
τῆς καθ’ Ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀδελφοί μου καί τέκνα μου ἐν Κυρίῳ πολυφίλητα,
Τό λειτουργικό τῆς Ἐκκλησίας ρολόϊ σήμερα χτυπᾶ στόν τόνο ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ! Καί ἡ ἀνθρωπότητα ὁλάκερη-μέσα στόν Ὄρθρο τόν βαθύ- πασχίζει νά “προσλάβη” τό παράξενο τοῦτο γεγονός… Κι ἐκεῖ πού ἀφουγκράζεσαι μέ τόν δέκτη τῆς καρδιᾶς νά διασαλπίζουν ἄγγελοι καί ἄνθρωποι: “Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε…”, τό λογικό γυρεύει, μιά ἑρμνηνεία τοῦ ἄφραστου τούτου γεγονότος!
Συλλαμβάνοντας ὁ ἱερός Χρυσόστομος αὐτή τήν ἀνάγκη ἐπιχειρεῖ καί πλέκει καταπληκτικά τήν ἀπόκριση: «Μυστήριο παράξενο καί παράδοξο βλέπω· ποιμένων φωνές ἀντηχοῦν στ’ αὐτιά μου, πού παίζουν μέ τίς φλογέρες τους ὄχι μέλος τυχαῖο, ἀλλά ψάλλουν ὕμνο οὐράνιο. Ἄγγελοι ψάλλουν, Ἀρχάγγελοι ἀνυμνοῦν, ὑμνοῦν τά Χερουβίμ, δοξολογοῦν τά Σεραφίμ, ὅλοι γιορτάζουν βλέποντας τόν Θεό στή γῆ καί τόν ἄνθρωπο στούς οὐρανούς· ἐκεῖνον πού ἔχει τόν θρόνο του στόν οὐρανό τόν βλέπουν ἐξαιτίας τῆς συγκατάβασής του κάτω στή γῆ καί ἐκεῖνον πού εἶναι στή γῆ τόν βλέπουν νά βρίσκεται στόν οὐρανό, ἐξαιτίας τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ. Σήμερα ἡ Βηθλεέμ μιμήθηκε τόν οὐρανό· ἀντί γι’ ἀστέρια δέχτηκε τούς ἀγγέλους ν’ ἀνυμνοῦν, ἀντί γιά ἥλιο, χώρεσε κατά τρόπο ἀπερίγραπτο τόν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης. Καί μή ζητᾶς νά μάθης πῶς· γιατί ὅπου θέλει ὁ Θεός νικιέται ὁ φυσικός νόμος. Θέλησε, λοιπόν, μπόρεσε, κατέβηκε στή γῆ, ἔσωσε τόν ἄνθρωπο· ὅλα ἔγιναν συνεργοί τοῦ Θεοῦ.» (Λόγος εἰς τό Γενέθλιον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ).
Μά θά πῆ ὁ ὀρθολογιστής ἄνθρωπος: «Δέν βλέπεις σέ τί κόσμο ζοῦμε; Παντοῦ κρώζει τό κοράκι τοῦ κορωναϊοῦ καί ὁ θάνατος χτυπάει τήν πόρτα κάθε ἡλικίας· τό μήνυμα τῶν Χριστουγέννων τί θά μᾶς πῆ;»
Ναί, ἀδελφοί· ἡ ἐποχή μας χαρακτηρίζεται γιά τήν ἀγωνία, τό ἄγχος, τίς νευρώσεις, τή σύγχυση, τήν κυριαρχία τῆς μηχανῆς καί τῆς τεχνολογίας πού συνθλίβει ἀσφυκτικά τή ζωή τῆς καρδιᾶς. Ὑλισμός, μηδενισμός, ἀτομισμός, σκληρότητα, βία, ἀνασφάλεια, “θάνατος τοῦ Θεοῦ”, θάνατος τῆς ἀγάπης, καταδίκη τῆς ζωῆς τοῦ πνεύματος, ἀπορρόφηση ἀπ’ τό σάρκινο “ἐγώ”, δίψα γιά ἐγκόσμια γνώση καί δόξα, “κλωνοποίηση” τοῦ δώρου τῆς ζωῆς, περιφρόνηση τῆς πνευματικῆς γνώσεως καί ἐμπειρίας, “τεχνητή νοημοσύνη”, λησμοσύνη τῆς θείας εἰκόνος καί ρίζας τοῦ ἀνθρώπου, ἔκαναν τούς σύγχρονους ἀνθρώπους ἔμψυχα ἐρωτηματικά, ἀναζητητές τοῦ παράλογου καί τῆς φυγῆς ἀπ’ τήν ἀλήθεια, τῆς φυγῆς ἀπ’ τήν πραγματικότητα, ὄντα ἐκφυλισμένα, κινούμενα σ’ ἕνα χάος ἀδιεξόδων…
Τί ἔχουν νά ποῦν, λοιπόν, τά Χριστούγεννα; Μά ἄν γιά κάθε ἐποχή ὁ Ἰησοῦς εἶναι ἡ μοναδική εἰρήνη, ἰδιαιτέρως εἶναι γιά τή δική μας. Ἡ προσευχή τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ σήμερα γίνεται πιό ἐπιτακτική. Ὁ Χριστός φωνάζει: «Εἰρήνην τήν ἐμήν δίδωμι ὑμῖν, οὐ καθώς ὁ κόσμος δίδωσιν ὑμῖν», δηλαδή, «Σᾶς δίνω τήν ἀληθινή καί βαθειά εἰρήνη πού ἔχω ἐγώ, πού εἶμαι ἐγώ, τή δική μου εἰρήνη πού ἦλθα γιά νά σᾶς φέρω, κι ὄχι τήν ὑποκριτική, ἀπατηλή καί ἀσταθῆ πού σᾶς δίνει ὁ κόσμος» (Ἰωάνν. ιδ΄ 27)! Καί μαζί Του «…πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τόν Θεόν καί λεγόντων· δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία», δηλαδή, «πλῆθος οὐράνιου στρατοῦ ἀγγέλων, πού δοξολογοῦν τόν Θεό καί λέγουν· Δόξα ἄς εἶναι στόν Θεό στά ὕψιστα μέρη τοῦ οὐρανοῦ καί στή γῆ ὁλάκερη ἄς βασιλεύη ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ πού ἔδειξε μέ τή συγκατάβασή Του στούς ἀνθρώπους» (Λουκ. β΄ 13-14). Αὐτό ἔχουν νά ποῦν τά Χριστούγεννα!
Ἀδελφοί, κι ἄν ὁ χρόνος κυλᾶ, ἔστω κι ἄν οἱ τρόφιμοι τῆς γῆς ἐξελισσόμεθα τάχιστα, δέν μποροῦμε ὡς Ἐκκλησία πρῶτον, καί ὡς πνευματικοί πατέρες, δεύτερον, νά κλείσουμε τά μάτια μας καί νά βουβάνουμε τή συνείδησή μας μπροστά στά ὅσα συμβαίνουν, στά ὅσα χαρακτηρίζουν καί σκιαγραφοῦν τόν σύγχρονο πίνακα τῆς ὑλικοπνευματικῆς ζωῆς τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας.
Λοιπόν, ἄς τό ποῦμε! Ἀπουσιάζουν ἀπό τό σήμερα ἐντελῶς οὐσιώδεις πνευματικοί ἐρεθισμοί, ἐλλείπουν τά πνευματικά ἐνδιαφέροντα κι οἱ ἀνησυχίες, παρατηρεῖται μέσα στήν Ἐκκλησία μιά κατάσταση πνευματικοῦ ληθάργου ἢ ραθυμίας, εἴμαστε καθημερινά μάρτυρες ἑνός γεμίσματος τῆς ψυχῆς ἀπό ὀδύνη, πού μαυρίζει καί γεμίζει μέ ἀπελπισία κι ἀπογοήτευση τίς κάθε εἴδους πτυχές τῆς πολυτάραχης ζωῆς μας.
Γιά τοῦτο, τό βλέμμα μας σάν Χριστιανῶν, ἄς καρφωθῆ γιά λίγο σήμερα Χριστούγεννα, μέ τρυφερότητα στήν καρδιά καί στή διάθεση τῆς Ἐκκλησίας μας, πού βλέποντας κι ἀναγνωρίζοντας τό σημερινό ἐπίπεδο τοῦ ἀνθρώπου, ἔχει τή διάθεση καί πλούσιο τό φρόνημα νά γίνη ἡ γέφυρα τοῦ ὁδηγήματος τῆς κοινωνίας μας στά ἴχνη τοῦ μόλις γεννηθέντος Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ. «Οὔτε μόνη της ἡ ψυχή, οὔτε μόνο του τό σῶμα ἀποκαλεῖται ἄνθρωπος, ἀλλά καί τά δύο μαζί, δηλαδή ἐκεῖνο πού ὁ Θεός ἔπλασε κατ’ εἰκόνα Αὐτοῦ, αὐτό ὀνομάζεται ἄνθρωπος», λέει γλαφυρά ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Ναί, ἀγαπητοί, αὐτό ὀνομάζεται καί εἶναι ὁ ἄνθρωπος! Ἡ ἁρμονία στή σύμμετρη ἀνάπτυξη τοῦ σώματος, τῆς σάρκας δηλαδή, καί τῆς ψυχῆς. Νά ὅμως πού στό ἕνα “κομμάτι”, τοῦ ἑαυτοῦ μας, τή σάρκα, προσφέραμε τή σπορά μέ εἰδικές ἐργασίες, μέ “ἐπιστημονική λογική λίπανση” καί ἄλλα παρόμοια τεχνητά μέσα, ἐνῶ τό ἄλλο κομμάτι τῆς προσωπικότητάς μας, τό πνεῦμα, τ’ ἀφήσαμε χέρσο, ἀβοτάνιστο, ἀκαλλιέργητο, τ’ ἀφήσαμε μόνο στόν φθοροποιό χρόνο καί τίς ὀρέξεις του· κι ἔτσι καταντήσαμε μονοκόμματοι, μονόπλευροι, μονοδιάστατοι κι ἀνώριμοι…
Θέλουμε νά γνωρίζουμε τί σημαίνει Χριστούγεννα; Ἄς τό μάθουμε: Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΘΕΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΤΟ ΘΕΟΠΟΙΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ! Προσέλαβε, πῆρε τή σάρκα μας, γιά νά μᾶς διδάξη πώς αὐτή δέν μπορεῖ νά κυβερνᾶ τή ζωή μας. Δέν δικαιοῦται, δέν μπορεῖ νά ὑποτάξη τό πνεῦμα μας καί νά ρυθμίζη τή ζωή μας. Δέν μπορεῖ ἡ σάρκα μας μοναχικά καί ἐγωκεντρικά θεοποιημένη νά ρυθμίζη τή σχέση μέ τήν ἐποχή καί τόν διπλανό μας.
«Ἡ ζωή, ἐν τούτοις, τῆς Ἐκκλησίας, δέν εἶναι μιά μαγική προσφορά. Παρά τό γεγονός ὅτι τό θαῦμα εἶναι στοιχεῖο τῆς εὐσέβειας, ἡ Ἐκκλησία δέν “πωλεῖ” θαύματα, μέ τήν ἔννοια τῶν μαγικῶν λύσεων», παρατηρεῖ ὁ καθηγητής μας Ἰωάννης Κορναράκης. Δέν “πωλεῖ” θαυματουργές λύσεις, οὔτε χρειάζεται σωτῆρες! Ἕνας εἶναι ὁ Σωτήρας μας: ὁ νεογέννητος, σταυρωθείς καί ἀναστάς Χριστός! Αὐτός εἶναι «ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» (Ἰωάνν. ιδ΄ 6). Ἄς πάψουν, λοιπόν, οἱ “σωτῆρες” τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ φωτισμένοι “στάρετς” καί οἱ “πανεπιστήμονες” Γέροντες ἄς κλείσουν τό στόμα τους! Κι ἄν δέν καταλαβαίνουν τό κακό πού προκαλοῦν, ἄς κλείση ὁ Λαός τοῦ Θεοῦ γι’ αὐτούς τ’ αὐτιά του!
Ἡ Ἐκκλησία ὡς ταμειοῦχος τῆς Θείας Χάριτος καί φορέας τοῦ μυστηρίου τῆς Ἀπολυτρώσεως, συνεχίζει τό λειτούργημα αὐτό στούς αἰῶνες καί καλεῖ ν’ ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό, μέσα ἀπ’ τό βίωμα καί τήν ἐμπειρία τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας, μέσα ἀπό ἕνα διαρκές “ΣΗΜΕΡΟΝ” τῆς Θείας Εὐχαριστίας. «Ἡ Εὐχαριστία εἶναι μιά ἀληθινή ἀποκάλυψη τοῦ Χριστοῦ, μιά εἰκόνα τῆς ἀπολυτρωτικῆς ζωῆς καί τοῦ ἔργου Του· θέτει ἐμπρός στή σύναξη, μέ τή βοήθεια συμβολικῶν ἐκφράσεων καί πράξεων, ὅλη τή ζωή τοῦ Ἰησοῦ, ἀπό τή Φάτνη τῆς Βηθλεέμ μέχρι τό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν καί τόν Γολγοθᾶ, περιλαμβάνοντας τήν Ἀνάσταση καί τήν Ἀνάληψη καί προτυπώνουσα ἢ προγευομένη τή δεύτερη καί ἔνδοξη Ἔλευσή Του», θά πῆ ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ. Κι ὅλα αὐτά μέσα ἀπό ἕνα ἐμπειρικό, βιωματικό “ΣΗΜΕΡΟΝ”. “Σήμερον ὁ Χριστός Γεννᾶται”, “Σήμερον Κρεμᾶται ἐπί ξύλου”, “Σήμερον Χριστός Ἀνέστη”! Σήμερον…
Μακάριος αὐτός ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει τό σεβάσμιο ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μέσα στό νοῦ του. «Θά λάμπη ἀδιάκοπα, θά γεννήση ἀναρίθμητες ἡλιοειδεῖς ἔννοιες» (Ὅσιος Ἡσύχιος, Φιλοκαλία)!
Καλά, χριστοφόρα καί χριστομίμητα Χριστούγεννα!
ΧριστοΥγεννα 2021
Μέ ἄπειρες χριστονοσταλγικές εὐχές καί ἀσπασμούς
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΑΣ
† Ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου
ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
