Η Ξάνθη μας γιόρτασε και φέτος τα Ελευθέριά της . Λόγω των μέτρων έλειψαν οι παρελάσεις αλλά κάθε Ξανθιώτης και Ξανθιώτισσα μέσα της παρήλασε στην οδό της “γαλανόλευκης ψυχής ” του!
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΚΕΙΝΕΣ ΜΕΡΕΣ
Στις 4 Οκτωβρίου 1919 ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε δεύτερη φορά την Ξάνθη, η οποία ενσωματώθηκε οριστικά πλέον στον εθνικό κορμό, με ένα μικρό διάλειμμα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε περιήλθε και πάλι στην κατοχή των Βουλγάρων.
Η Ξάνθη, όπως και όλη η Δυτική Θράκη, βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Οθωμανών Τούρκων την παραμονή των Βαλκανικών Πολέμων των ετών 1912-1913.
Στις 7 Νοεμβρίου 1912 κατελήφθη από τους Βουλγάρους, συμμάχους της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Α’ Bαλκανικού Πολέμου.
Λίγους μήνες αργότερα, κατά τη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, όταν Ελλάδα και Βουλγαρία βρέθηκαν σε διαφορετικά στρατόπεδα, ο Ελληνικός Στρατός κατέλαβε την πόλη στις 13 Ιουλίου 1913.
Με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (10 Αυγούστου 1913), όμως, η Δυτική Θράκη (η μεταξύ Νέστου και Έβρου περιοχή) παραχωρήθηκε εκ νέου στη Βουλγαρία, η οποία, έχοντας πραγματώσει την επιδίωξή της για έξοδο στο Αιγαίο, ξεκίνησε μια εντατική πολιτική εκβουλγαρισμού.
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρήκε Ελλάδα και Βουλγαρία και πάλι σε διαφορετικά στρατόπεδα.
Το τέλος του Μεγάλου Πολέμου σηματοδοτήθηκε από την επικράτηση των δυνάμεων της Αντάντ και στη Διάσκεψη της Ειρήνης στο Παρίσι, που ξεκίνησε τις εργασίες της στις 18 Ιανουαρίου 1919, ο έλληνας πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος, ζήτησε μεταξύ άλλων την ένωση της βουλγαροκρατούμενης (Δυτικής) και της τουρκοκρατούμενης (Ανατολικής) Θράκης με την Ελλάδα.
Στο μεταξύ, η Θράκη είχε τεθεί υπό διασυμμαχικό έλεγχο.
Στις 6 Σεπτεμβρίου 1919 το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο αποφάσισε την παραχώρηση ολόκληρης της Θράκης στην Ελλάδα, ενώ στη Βουλγαρία παραχωρήθηκε έξοδος στο Αιγαίο.
Το βράδυ της 3ης Οκτωβρίου 1919 ένα τάγμα Πεζικού και μια ημιλαρχία Ιππικού της 9ης Μεραρχίας Πεζικού, με επικεφαλής τον ταγματάρχη Μπενούκα, είχε στρατοπεδεύσει στα περίχωρα της Ξάνθης, αναμένοντας την επίσημη παράδοση της πόλης την επομένη.
Στις 11 το πρωί της 4ης Οκτωβρίου αφίχθη στην πόλη η ειδική αμαξοστοιχία, στην οποία επέβαινε ο μέραρχος υποστράτηγος Γεώργιος Λεοναρδόπουλος μαζί με το επιτελείο του.
Στην παρέλαση που ακολούθησε προπορευόταν η μπάντα της 9ης Μεραρχίας και έπονταν οι άνδρες του τάγματος και της ημιλαρχίας.
Μπροστά στην έδρα του Συμμαχικού Στρατηγείου τμήμα σενεγαλέζων στρατιωτών της γαλλικής δύναμης απέδιδε τιμές στον Ελληνικό Στρατό, υπό τις ζητωκραυγές του ενθουσιώδους πλήθους.
«Έλληνες Ξανθιώται μετά των γραιών και των μητέρων έκλεον γονυπετείς προ των ευσταλών και υπερηφάνων ελληνικών φαλάγγων, ενθυμούμενοι τας ημέρας δόξης του 1912 και 1913» έγραφε χαρακτηριστικά μια εφημερίδα της εποχής.
