Το Σάββατο, 5 Νοεμβρίου, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Μήνα Ηρακλείου Κρήτης, τελέστηκε η εις Επίσκοπον Χειροτονία του Θεοφιλεστάτου Εψηφισμένου Επισκόπου Κνωσού κ. Μεθοδίου, ο οποίος την Παρασκευή έδωσε το Μεγάλο Μήνυμα ενώπιον του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ευγενίου και των μελών της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου.
Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ευγένιος, συλλειτουργούντων Αρχιερέων της Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο εκπροσώπησε ο Μέγας Πρωτοσύγκελλος, Πανοσιολογιώτατος κ. Θεόδωρος, ο οποίος εκφώνησε την ακόλουθη ομιλία:
Προσφώνησις
τοῦ Πανοσιολ. Μ. Πρωτοσυγκέλλου κ. Θεοδώρου,
ἐκ προσώπου τῆς Α.Θ.Π., τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου,
κατά τήν εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονίαν
τοῦ Θεοφιλ. Ἐπισκόπου Κνωσσοῦ κ. Μεθοδίου
(Ἡράκλειον Κρήτης, 5 Νοεμβρίου 2022)
Σεβασμιώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Κρήτης κύριε Εὐγένιε, Πρόεδρε τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς ἐν Κρήτῃ ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας,
Σεβασμία τῶν ἁγίων Ἱεραρχῶν χορεία,
Θεοφιλέστατε καί λίαν ἀγαπητέ μοι Ἐψηφισμένε Ἐπίσκοπε Κνωσσοῦ κ. Μεθόδιε,
Εὐλαβέστατοι πρεσβύτεροι καί διάκονοι τῶν Μυστηρίων τοῦ Θεοῦ,
Θεόλεκτοι Μοναστικαί Ἀδελφότητες τῆς Μεγαλονήσου,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου,
Ἐξοχώτατοι κύριοι Βουλευταί,
Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες τοῦ τόπου,
Λαέ τοῦ Κυρίου περιούσιε καί εὐλογημένε.
Σεπτῇ Πατριαρχικῇ ἐντολῇ τῆς Α. Θειοτάτης Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τοῦ προσκυνητοῦ Αὐθέντου καί Δεσπότου πάντων ἡμῶν, εὑρίσκομαι καί πάλιν ἐνώπιον οἰκείων, ἔχων τήν ὑψίστην τιμήν νά κομίζω πρός ἅπαντας τήν πατρικήν εὐχήν καί τάς Πατριαρχικάς εὐλογίας τοῦ σεπτοῦ Προκαθημένου τῆς Ὀρθοδοξίας, κατά την εὔσημον ταύτην διά τήν ὁλκάδα τοῦ Ἀποστόλου Τίτου, Πάτρωνος καί Προστάτου τῆς τοπικῆς ταύτης Ἐκκλησίας, ἡμέραν τῆς εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονίας σου, Θεοφιλέστατε ἅγιε Κνωσσοῦ.
Χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως ἔμπλεος γέγονεν ἡ ἐσταυρωμένη καί μαρτυρική Πρωτόθρονος Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐπί τῷ ἀσμένῳ ἀγγέλματι τῆς ἐπαξίας, ὁμοφώνου και ψήφοις κανονικαῖς ἀρχιερατικῆς προαγωγῆς σου, ἤτοι τῆς ἐκλογῆς τῆς ὑμετέρας Θεοφιλίας εἰς Ἐπίσκοπον τῆς πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Ἐπισκοπῆς Κνωσσοῦ, ἰδίᾳ δέ ὁ Πατριάρχης σου, Ὅστις ἔσπευσε προφρόνως διά σεπτοῦ Πατριαρχικοῦ Γράμματος νά συγχαρῇ πατρικῶς τήν ὑμετέραν Θεοφιλίαν καί νά εὐχηθῇ ἐγκαρδίως διά τήν ἐξάσκησιν τῶν νέων ὑψηλῶν ἀρχιερατικῶν καθηκόντων σου παραλλήλως πρός τήν ἐκπλήρωσιν τῆς ὑπευθύνου καί λυσιτελοῦς διακονίας σου ὡς Πρωτοσυγκέλλου τῆς ἐνταῦθα Ἀρχιεπισκοπῆς· εὐχάς τάς ὁποίας καί ἡμεῖς, ἐκ τῆς θέσεως τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου, ἐπαναλαμβάνομεν ἐνθέρμως, πάλιν καί πολλάκις, σήμερον μετά πολλῆς ἀγάπης καί ἐξιδιασμένης τιμῆς.
Γνωρίζεις καλῶς, Θεοφιλέσταστε, τήν οὐ τυχοῦσαν στοργήν δι’ ἧς ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός ἡμῶν Πατριάρχης περιβάλλει τό πρόσωπόν σου καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς ὑπερτριακονταετοῦς θυσιαστικῆς διακονίας σου ἐν τῷ ἀμπελῶνι τοῦ Κυρίου, τόσον διά τήν θεολογικήν σου παιδείαν, τήν ἐν γένει πνευματικήν σου κατάρτισιν καί συγκρότησιν, το ἐκκλησιαστικόν σου ἦθος, τήν εὔορκον καί ἀνιδιοτελῆ προσφοράν σου πρός τήν ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίαν, ὅσον καί διά τήν ἀφοσίωσίν σου εἰς τήν Μητέρα Ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Μεγάλην Ἐκκλησίαν καί τόν σεπτόν Προκαθήμενον αὐτῆς.
Ἐντάσσεσαι, πλέον, ἅγιε Κνωσσοῦ, εἰς τήν σεβασμίαν τῶν Ἱεραρχῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου χορείαν, εἰς μίαν σημαδιακήν ἱστορικήν συγκυρίαν, τῆς συμπληρώσεως, δηλονότι, ἑκατονταετίας ἀπό τοῦ ἐκριζωμοῦ τοῦ μικρασιατικοῦ ἑλληνισμοῦ ἐκ τῶν πατρογονικῶν του ἑστιῶν, φέρων καί σύ, ὡς γνήσιος ἀπόγονος μικρασιατῶν ἐκ μητρός, ἀνεξίτηλον την σφραγῖδα τῆς ἐξ Ἀλατσάτων καταγωγῆς σου, ἥπερ καί συνετέλεσεν, ἀσφαλῶς, εἰς τήν ἐγχάραξιν ἐν τῷ ὑπαρξιακῷ γονιδιώματί σου τῆς ἐμπόνου ἀναμνήσεως πρός τάς ἀλησμονήτους πατρίδας καί τῆς καρδιακῆς ἀφοσιώσεώς σου πρός τήν ἀείποτε ἐσταυρωμένην Μητέρα Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τήν τε ἔχουσαν καλῶς γνῶσιν τοῦ τρόπου τῆς ὑπερβάσεως τῶν κατά καιρούς ἀναδυομένων συγκυριῶν ἐκ τῆς πεπτωκυίας και αἱματοποτίστου ἀνθρωπίνης ἱστορίας, καί κατέχουσαν ἐκ τῆς συμπεπυκνωμένης δισχιλιετοῦς ἐμπειρίας τήν τέχνην τῆς ἐξαγωγῆς ἐκ τῶν χειρίστων δεδομένων τοῦ βελτίστου ἀποτελέσματος.
Καθίστασαι, πλέον, ἅγιε Ἐψηφισμένε, εἷς κρίκος τῆς μακρᾶς ἁλύσεως τῆς Ἱεραρχίας τοῦ ἀναντικαταστάτου διά τήν ἐξασφάλισιν τῆς ἀδιαταράκτου ἐκκλησιολογικῆς συνοχῆς, τῆς ἀπροσκόπτου κατά Θεόν κυβερνήσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων καί τῆς ἀδιασαλεύτου εὐσταθείας τῶν κατά τόπους ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν ἐκείνου Θρόνου, ὅστις οὐχ ἑδράζεται εἰς τά ἐφήμερα δεκανίκια τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας, οὔτε εἰς τάς πεπερασμένας προνοίας τῶν ἀνθρωπίνων νομοθετημάτων. Καί πῶς ἄλλως τε θά ἦτο ἑτεροτρόπως, ὅταν στερῆται καί αὐτοῦ τοῦ αὐτονοήτου ἀγαθοῦ τῆς νομικῆς προσωπικότητος, ἀλλά καί τῆς δυνατότητος αὐτοπροσδιορισμοῦ κατά τήν φύσιν τῆς ἀποστολῆς Του, διά νά μή ὑπομνήσωμεν καί ἕτερα οὐσιώδη ζητήματα, ἅτινα ἅπτονται οὐχί μόνον τῆς παγκοσμίου ἠθικῆς, ἀλλά ἰδίᾳ τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τοῦ Θρόνου ἐκείνου, πού ἑδράζεται βιωματικῶς καί ἀποκλειστικῶς εἴς τε την θείαν χάριν, τήν πάντοτε τά ἀσθενῆ θεραπεύουσαν καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῦσαν, καί τό ἀκλόνητον θεμέλιον τῆς κανονικῆς παραδόσεως τοῦ ὑπεραιωνοβίου ἐκκλησιαστικοῦ γίγνεσθαι.
Τοῦ Θρόνου ἐκείνου, πού διακρατῶν τό προφητικόν χάρισμα ἐνεργόν και ἄσβεστον, διαλέγεται μετά τῶν ποικίλων ρευμάτων κάθε ἐποχῆς, δίχως νά προσκολλᾶται εἰς τά τοῦ κόσμου τούτου τοῦ ἀπατεῶνος, καί διακρίνων τά σημεῖα τῶν καιρῶν, προλέγει τά μέλλοντα συμβαίνειν ἐν τῷ κόσμῳ καί δικαιώνεται ἐκ τῆς διοράσεως τῶν ἐν ἐξελίξει πραγμάτων. Τοῦ Θρόνου ἐκείνου, πού ἀπό ἱκανοῦ χρόνου στεντορείως καί ἀφυπνιστικῶς κηρύττει ὅτι ὁ ἀσφυκτικός ἐναγκαλισμός μεταξύ κοσμικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας, μέ τήν παράλληλον ἐργαλειοποίησιν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας, την προώθησιν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἀναθεωρητισμοῦ καί τήν υἱοθέτησιν καινοφανῶν καί ἐκκοσμικευμένων δῆθεν «ἐκκλησιολογικῶν» ἀρχῶν, ὁδηγεῖ ἀναποτρέπτως και νομοτελειακῶς εἰς τήν ἔκπτωσιν τῆς ἀποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας ὡς σώματος Χριστοῦ καί τήν μετάλλαξιν τῆς ὀντολογίας της εἰς φορέα ἐκπληρώσεως ἐθνικιστικῶν προταγμάτων καί ὄχημα ὑλοποιήσεως σωβινιστικῶν πρακτικῶν εἰς τον βωμόν, μάλιστα, τῆς διαπράξεως εἰδεχθῶν ἐγκλημάτων πολέμου κατά τῆς ἀνθρωπότητος, ὡς δύναται νά διακρίνῃ ἀπροσκόπτως ἕκαστος καλῆς θελήσεως καί ἄνευ μυωπικῶν παρωπίδων παρατηρητής τῆς ἐν Οὐκρανίᾳ διαδραματιζομένης ἀδελφοκτόνου αἱματοχυσίας καί τῆς ἐξ αὐτῆς ἐπαπειλουμένης ἐνεργειακῆς καί ἐπισιτιστικῆς κρίσεως καί κοινωνικῆς ἀναταραχῆς εἰς παγκόσμιον κλίμακα.
Τοῦ Θρόνου ἐκείνου, πού διαχρονικῶς, καί δή ἐπί τῆς ἀνεπαναλήπτου ὑπερτριακονταετοῦς πατριαρχίας τοῦ σεπτοῦ Προκαθημένου τῆς Ὀρθοδοξίας κ.κ. Βαρθολομαίου, γνωρίζει νά τιμᾷ καί νά μεριμνᾷ θυσιαστικῶς ὑπέρ τῆς ναυαρχίδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐν τῇ Ἀνατολικῇ Μεσογείῳ, τῆς ἁγιοτόκου και ἡρωοτόκου κατά Κρήτην Ἐκκλησίας, διά τῆς πραγματοποιήσεως τῶν περισσοτέρων Πατριαρχικῶν ἱεραποδημιῶν εἰς Ἐπαρχίαν τοῦ Θρόνου καί τῆς συγκλήσεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τοῦ μοναδικοῦ τούτου διά τήν σύγχρονον ἐκκλησιαστικήν ἱστορίαν γεγονότος, εἰς τήν φιλόξενον καί πατριαρχικοτάτην ταύτην κληρουχίαν του.
Θεοφιλέστατε,
Ἡ χάριτι τοῦ παναγίου Θεοῦ ἐκκλησιαστική προαγωγή Σου λαμβάνει χώραν καί εἰς μίαν ἑτέραν συγκυρίαν πού συνδέεται ἀρρήκτως μετά τῆς κοινῆς τροφοῦ ἡμῶν, τῆς ἱστορικῆς καί περιπύστου Ἱερᾶς Μονῆς Ἀγκαράθου, ἔνθα ἠλεήθης ὑπό τῆς Παναγίας τῆς Ὀρφανῆς νά διακονήσῃς, ἐκτός τῶν ἄλλων, καί ἐκ τῆς θέσεως τοῦ Ἡγουμένου ἐπί τριετίαν, καθ’ ἥν καί ὁ ὁμιλῶν κατέστη μέλος τῆς σεβασμίας ἀδελφότητος τῶν Ἀγκαραθιτῶν, τῆς ἀναδειξάσης πλῆθος φυσιογνωμιῶν παγκοσμίου βεληνεκοῦς πού ἐκόσμησαν τούς Πατριαρχικούς Θρόνους Κωνσταντινουπόλεως καί Ἀλεξανδρείας. Δέν τυγχάνει διόλου τυχαῖον τό γεγονός ὅτι κατά το τρέχον ἔτος, αὐτό τῆς προσωπικῆς σου Πεντηκοστῆς, ἐνεγράφη εἰς τάς Ἁγιολογικάς Δέλτους, διά σχετικῆς κατά τόν παρελθόντα Ἰανουάριον ἀποφάσεως τῆς περί τήν Αὐτοῦ Θειοτάτην Παναγιότητα, τόν Οἰκουμενικόν ἡμῶν καί φιλάγιον Πατριάρχην, Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὁ ἐκ τῆς ἱερᾶς μάνδρας τῆς Ἀγκαράθου ὁρμώμενος Ἅγιος Κύριλλος ὁ Λούκαρις, ὁ συντοπίτης ἡμῶν, ὁ Καστρινός, ὅστις ἀνέδειξεν εἰς τό ἔπακρον τήν οἰκουμενικήν διάστασιν τῆς αὐθεντικῆς κρητικῆς ἰδιοπροσωπίας καί ὑπενθυμίζει διηνεκῶς πρός πάντας τούς ἐπιγενομένους ὅτι αἱ γεωγραφικαί καί λοιπαί -ἐξ ἐπόψεως ἰδιοσυγκρασίας- ἰδιαιτερότητες τῆς εὐάνδρου νήσου Κρήτης καταξιοῦνται καί καρποφοροῦν μόνον διά τῆς κοσμοπολίτικης θεωρήσεως τῶν πραγμάτων, καί δή ἐν διαλόγῳ καί ἐν ἀνοικτοσύνῃ ὁριζόντων πρός τήν λοιπήν οἰκουμένην, μακράν, δηλονότι, τοπικιστικῶν καί περιοριστικῶν ἀντιλήψεων ἤ φοβικῶν συνδρόμων, πού ἀπομειοῦν τήν ζωτικότητα και καταπνίγουν τάς δυνατότητας τοῦ τόπου καί τῶν πολιτῶν του εἰς κάθε ἐπίπεδον τῆς ἐκκλησιαστικῆς καί κοινωνικῆς του διαστρωματώσεως.
Ἡ ἀπαρχή τῆς ἀρχιερατικῆς σου διακονίας, ἅγιε Κνωσσοῦ, συμπίπτει μέ την ἀλλαγήν σκυτάλης εἰς τήν ἡγεσίαν τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, διά τῆς κατά τό αὐτό, καί πάλιν, ἔτος ἀναδείξεως ὡς νέου Ἀρχιεπισκόπου τῆς Νήσου τοῦ ἀπό Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Σεβασμιωτάτου κ. Εὐγενίου, σεπτῇ Πατριαρχικῇ προκρίσει και ψήφοις κανονικαῖς τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, εἰς τήν ὁποίαν, ἀπό εἰκοσαετίας περίπου, ἔχουν τό πολύτιμον προνόμιον νά παρίστανται τακτικῶς ὡς συνοδικοί πάρεδροι καί συνδιοικηταί τῆς οἰκουμενικῆς ὀρθοδοξίας οἱ Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς τῆς Μεγαλονήσου, πού ἀποτελοῦν τιμιώτατα καί ἀναντικατάστατα μέλη τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Θρόνου.
Κράτει ἐς ἀεί κατά νοῦν, Θεοφιλέστατε, καί δή μετ’ αἰσθημάτων ἀϊδίου εὐγνωμοσύνης καί ἀδιαπτώτου ἀφοσιώσεως, τό γεγονός ὅτι ὁ νέος καί πολλά ὑποσχόμενος Ἀρχιθύτης τῆς κατά Κρήτην Ἐκκλησίας, ὁ θεοπρόβλητος και λαοφιλής Ἀρχιεπίσκοπός Σου, σέ ἐτίμησεν ὑπερβαλλόντως διά τῆς προτάσεως τῆς Θεοφιλίας σου πρός τήν Ἱεράν Ἐπαρχιακήν Σύνοδον, ἥτις ἄνευ δισταγμῶν ἀνεγνώρισε τήν πολυετῆ, ἀπροϋπόθετον, ἀγόγγυστον, ταπεινήν καί ὑπομονετικήν σου διακονίαν πλησίον τριῶν Ἀρχιεπισκόπων Κρήτης ἐκ τῆς πολυευθύνου και ἀπαιτητικῆς θέσεως τοῦ Πρωτοσυγκέλλου αὐτῶν καί ἀνέδειξέ σε Ἀρχιερέα, διάδοχον ἐξαιρέτων ἱστορικῶν ἀνδρῶν πού ἐκόσμησαν τήν πάλαι ποτέ διαλάμψασαν Ἐπισκοπήν Κνωσσοῦ, ἐν οἷς καί ὁ Νεομάρτυς Ἐπίσκοπος Νεόφυτος, ὅστις καί ἐτελειώθη μαρτυρικῶς εἰς τούς χώρους τοῦ παρακειμένου παλαιοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, σφαγιασθείς κατά τήν 23ην Ἰουνίου 1821 ὡς καί ἐν ταῖς ἡμέραις ἡμῶν ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Εὐγένιος καί οἱ Σεβ. Μητροπολῖται Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακάριος καί Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ. Πρόδρομος. Συνέχισε, λοιπόν, μέ τό αὐτό ἐκκλησιαστικόν φρόνημα καί ἦθος πού σέ διακρίνει, ἀλλά μετά πλείονος ζήλου, ἐργαζόμενος καί ἐκδαπανώμενος, ὥστε να καθίστασαι συγκυρηναῖος καί συνοδοιπόρος εἰς τόν Ἀρχιεπισκοπικόν ἀγῶνα και τάς ἀγωνίας πρός καλλίκαρπον καί ἀνθοφοροῦσαν ποιμαντικήν διακονίαν διά τάς χρείας τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ, μνημονεύων πάντοτε τῶν σωτηρίων διδαγμάτων τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου πρός τόν Τίτον: «Σύ δέ λάλει ἅ πρέπει τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ… Δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι, ἐν πᾶσι εὐαρέστους εἶναι, μή ἀντιλέγοντας, μή νοσφιζομένους, ἀλλά πίστιν πᾶσαν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν, ἵνα τήν διδασκαλίαν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ κοσμῶσιν ἐν πᾶσιν» (2: 1, 9-10).
Τό Οἰκουμενικόν μας Πατριαρχεῖον καί ὁ σεπτός Προκαθήμενός του τρέφουν βεβαίαν τήν τε ἐλπίδα καί προσδοκίαν ὅτι σύ, ὡς ὁ Βενιαμίν τῆς ἐνταῦθα Ἱεραρχίας, θά ἀνταποκριθῆς κατά πάντα εἰς τήν νέαν κλῆσιν σου, ἀναμιμνησκόμενος τάς διαχρονικάς προτροπάς τοῦ ἀλήστου μνήμης ἀνυπερβλήτου Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος Χατζῆ περί τοῦ ἀρχιερατικοῦ λειτουργήματος: «Ἔσο Ἐπίσκοπος ἀγαθός. Προπάντων σήμερον ὁ κόσμος ἔχει ἀνάγκην Ἐπισκόπου ἀγαθοῦ. Διά τόν κόσμον παραμένει πάντοτε πρόβλημα τό ἐρώτημα: Εὐφυής ἤ ἀγαθός; Διά τήν Ἐκκλησίαν καί τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχει τοιοῦτον ἐρώτημα. Δεν ὑπάρχει τοιοῦτον πρόβλημα. Ἀγαθός! Διότι ἡ ἐν Χριστῷ ἀγαθότης ὑπέρ τήν εὐφυΐαν κατέχει τήν σοφίαν» (Χαλκηδόνια, Μνήμη Μελίτωνος Χατζῆ, Μνήμη Γέροντος Χαλκηδόνος, 1913-1989, Ἀθήνα 1999, σ. 86).
Τό λοιπόν, Θεοφιλέστατε, ἔντεινε διά τῆς μυχιοκαρδίου εὐχῆς καί τῆς στοργῆς τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριάρχου, καί κατευοδοῦ καί ἀρχιεράτευε ἕνεκεν ἀληθείας καί πραότητος καί δικαιοσύνης· καί ὁδηγήσει σε θαυμαστῶς ἡ δεξιά τοῦ Ὑψίστου. Ἄξιος!
