από το περιοδικό “Όσιος Θεόφιλος” Δεκεμβρίου
Βρισκόμαστε ἀναμφίβολα στό κέντρο μιᾶς τεχνολογικῆς ἐπανάστασης πού ἀλλάζει μέ ἰλιγγιώδη ταχύτητα τόν τρόπο πού ζοῦμε, ἐργαζόμαστε καί ἐπικοινωνοῦμε. Οἱ ἀνακαλύψεις τῶν τελευταίων χρόνων εἶναι πρωτοφανεῖς γιά τήν ἀνθρωπότητα καί ἐπαναπροσδιορίζουν τά ὅριά μας. Ἡ τεχνητή νοημοσύνη, ἡ αὐτοματοποίηση, ἡ ψηφιακή συνδεσιμότητα καί οἱ δυνατότητες ἐπεξεργασίας δεδομένων ἔχουν φέρει μιά νέα ἐποχή, στήν ὁποία ἡ γνώση καί ἡ καινοτομία πολλαπλασιάζονται μέ ρυθμούς πού δέν εἴχαμε συναντήσει ποτέ ξανά.
Τά παιδιά τοῦ σήμερα τά θεωροῦν ὅλα αὐτονόητα. Ὅμως, πρίν ἀπό δέκα ἤ εἴκοσι χρόνια δέν μπορούσαμε οὔτε νά φανταστοῦμε ὅσα σήμερα γίνονται.
Τό διαδίκτυο τότε ἦταν περιορισμένο, ἡ τεχνητή νοημοσύνη ἔμοιαζε μέ… ἐπιστημονική φαντασία καί τά κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιοῦνταν κυρίως γιά ἁπλές κλήσεις καί μηνύματα (εἶχαν ἀκόμα κουμπιά). Σήμερα ἡ καθημερινότητά μας εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μέ ἔξυπνες συσκευές, διαδικτυακές ὑπηρεσίες καί ἐφαρμογές πού προσαρμόζονται στίς ἀνάγκες μας.
Αὐτό πού ζοῦμε δέν εἶναι ἁπλῶς ἐξέλιξη, εἶναι μιά νέα ἐποχή, πού ἀνοίγει δρόμους, τούς ὁποίους μόλις ἀρχίζουμε νά κατανοοῦμε. Τό θέμα βέβαια εἶναι νά μήν ξεπεράσει ὁ ἄνθρωπος τά ὅριά του. Καί νά μποῦν οἱ ἀπαραίτητοι ἠθικοί φραγμοί!
Ἡ συνύπαρξη τῶν παιδιῶν καί ἡ ἀλληλεπίδρασή τους μέ τό νέο ψηφιακό καί φυσικό περιβάλλον, μέ δεδομένο ὅτι ἕνας στούς τρεῖς χρῆστες τῶν νέων τεχνολογιῶν εἶναι παιδί, δημιουργεῖ πολλά προβλήματα, ἀφοῦ τά παιδιά δέν ξέρουν πῶς νά φερθοῦν σέ αὐτόν τόν ψηφιακό κόσμο. Πολλές φορές παρεκτρέπονται ἤ ἄλλες χρησιμοποιοῦν τήν τεχνολογία ὥστε νά «ξεγελάσουν» τό σύστημα (ἐργασίες μέσω τεχνητῆς νοημοσύνης, πού πολλές φορές οἱ ἴδιοι οἱ ἐκπαιδευτικοί συνιστοῦν).
Τά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης εἶναι ἕνα δημόσιο βῆμα, μέσα ἀπό τό ὁποῖο ἐκδηλώνονται παραβατικές συμπεριφορές βίας. Ὅμως, οἱ γενιές πού μεγαλώνουν τώρα πρέπει νά μάθουν πῶς τό ἠθικό κομμάτι, ὁ ἠθικός παράγοντας, μετρᾶ καί σέ αὐτόν τόν ψηφιακό κόσμο. Ὑπάρχουν κανόνες κι ἄς μήν ἔχουν γραφτεῖ. Τά «γραπτά μένουν», εἶναι κάτι ἀκόμα, πού θά πρέπει νά θυμόμαστε ὅλοι μας!
Τό 2005, ἄν σᾶς ἔλεγε κάποιος πώς θά μιλᾶτε σέ μιά συσκευή καί αὐτή θά σᾶς δίνει ἀπαντήσεις, πώς ἕνας ὑπολογιστής θά σᾶς γράφει τήν ἀπαιτητική ἔκθεση πού ζήτησε ὁ δάσκαλος στό σχολεῖο, πώς οἱ νεκροί θά μποροῦν νά «ζωντανέψουν», δίνοντας κίνηση στίς παλιές φωτογραφίες, θά τόν λέγατε τρελό.
Ἄν αὐτά σᾶς τά ἔλεγε τό 1995, τότε ἴσως τοῦ συνιστούσατε νά δεῖ κάποιον γιατρό. Δέν τό συζητᾶμε γιά τό 1985…
Ὅμως, ἔχουμε 2025 καί ὅλοι, μά ὅλοι, κοιτᾶνε μιά ὀθόνη. Ὅλοι μας ζοῦμε μέ τεχνητή νοημοσύνη γύρω μας. Τό θέμα εἶναι νά καταλάβουμε πώς ἡ «ἠθική νοημοσύνη» δέν πρέπει νά ἐκλείψει. Εἴμαστε ἄνθρωποι καί τά «κλειδιά τοῦ πλανήτη», πού μᾶς ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός, δέν πρέπει νά τά παραδώσουμε στίς μηχανές. Ἄς τό σκεφτοῦμε!
