Τήν Κυριακή, 17 Δεκεμβρίου 2023, ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, τέλεσε τήν ἀναστάσιμη θεία Λειτουργία στόν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Ἐλευθερίου τῆς ὁδοῦ Ἀχαρνῶν, κατόπιν προσκλήσεως τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν μέ εἰσήγηση τοῦ Προϊσταμένου τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ π. Θεμιστοκλῆ Χριστοδούλου, στά πλαίσια τοῦ πολυήμερου ἑορτασμοῦ τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου, πλαισιούμενος ἀπό τούς Ἱερεῖς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου.
Στό κήρυγμά του ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέλυσε τήν παραβολή τοῦ Μεγάλου Δείπνου μέσα ἀπό τήν προοπτική τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Οἰκονομίας καί τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, διότι αὐτό εἶναι τό Μέγα Δεῖπνο.
Ἀναφέρθηκε στήν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, ὅπως φαίνεται στό κείμενό του «Μυσταγωγία» καί σέ ἄλλα κείμενα. Ἔτσι ἡ συμμετοχή στό Μέγα Δεῖπνο τῆς θείας Εὐχαριστίας προϋποθέτει τρεῖς κινήσεις τοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ πρώτη κίνηση εἶναι ἡ ἐπιστροφή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν αἰσθητό κόσμο στόν Ἱερό Ναό, γιά νά βιώση τό μυστήριο τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως στήν θεία Λειτουργία, καί αὐτό συνιστᾶ τήν κάθαρση τοῦ νοῦ.
Ἡ δεύτερη κίνηση εἶναι ἡ ἐπιστροφή τοῦ νοῦ ἀπό τόν κόσμο τῶν αἰσθητῶν στήν καρδιά, καί αὐτό λέγεται φώτιση τοῦ νοῦ.
Ἡ τρίτη κίνηση εἶναι ἡ ἄνοδος τοῦ φωτισμένου νοῦ στήν θεοπτία καί ἡ βίωση τῶν ἐσχάτων, καί αὐτό χαρακτηρίζεται ὡς μυστική θεολογία, θέωση.
Ἑπομένως, ἑνώνεται ἡ θεία Εὐχαριστία μέ τήν νηπτική θεολογία καί τήν ἐσχατολογία.
Στήν συνέχεια εἶπε ὅτι αὐτές οἱ τρεῖς κινήσεις φαίνονται στήν ζωή τῶν Ἁγίων, ὅπως τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, πού ἑορτάζουμε σήμερα καί σέ αὐτό ὀφείλονται τά θαύματα καί ἡ ἀφθαρσία τοῦ σώματός του.
Εὐχήθηκε, τέλος, μέσα ἀπό αὐτήν τήν θεολογία νά συμμετέχουμε στό Μέγα Δεῖπνο, τά Χριστούγεννα, πού εἶναι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ καί ἡ θεία Εὐχαριστία.
***
Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας, στά πλαίσια τῶν ἑορτασμῶν τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου «ΕΟΡΤΙΑ 2023», πραγματοποιήθηκε ὁμιλία στόν Ἱερό Ναό μέ ὁμιλητή τόν Σεβασμιώτατο κ. Ἱερόθεο. Ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέπτυξε τό θέμα: «Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καί ἡ ἀθυμία τῆς διακόνισσας Ὀλυμπιάδος», ὅπου εἶπε ἐν περιλήψει τά ἑξῆς:
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος κατά τήν διάρκεια τῆς ἐξορίας του ἀπέστειλε 17 ἐπιστολές στήν ἀρχόντισσα καί διακόνισσα Ὀλυμπιάδα, πού ἦταν πιστή μαθήτριά του καί εἶχε στενοχωρηθῆ ἀπό τήν ἐξορία τοῦ πνευματικοῦ της πατρός.
Δέν διασώθηκαν οἱ ἐπιστολές πού ἔστειλε ἡ ἴδια στόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, ἀλλά διασώθηκαν μόνο 17 ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου σέ αὐτήν. Εἶναι πολύ σημαντικές αὐτές οἱ ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, πού ἐγράφησαν τό διάστημα μεταξύ τοῦ Ἰουνίου τοῦ 404 καί τῶν ἀρχῶν τοῦ 407, διότι ἀφ’ ἑνός μέν δείχνουν, μέ δική του περιγραφή, τίς δυσκολίες πού περνοῦσε στήν ἐξορία, ἀφ’ ἑτέρου δέ τήν κατάσταση τῆς ἀθυμίας πού πέρασε ἡ Ὀλυμπιάδα ἀπό τήν ἐξορία τοῦ πνευματικοῦ της πατέρα.
Ὁ Σεβασμιώτατος ἐπικεντρώθηκε κυρίως στήν ἀθυμία τῆς Ὀλυμπιάδος καί στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσπαθοῦσε νά τήν θεραπεύση ὁ Ἅγιος Ἰωάννης.
Ἡ λέξη ἀθυμία δηλώνει τήν ἔλλειψη θάρρους καί δυνάμεως, ὕπαρξη λύπης, ἐνῶ στίς ἡμέρες μᾶς, ὡς ψυχική κατάσταση, δηλώνει τήν ἔλλειψη διάθεσης καί εὐχάριστων συναισθημάτων μέχρι ἀδιαφορία ἤ καί κατάθλιψη.
Διαβάζοντας τίς ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου πρός τήν Ὀλυμπιάδα βλέπουμε ὅτι, ὅσα ἔγιναν στήν Κωνσταντινούπολη ἀπό τήν ἀπόφαση γιά τήν ἐξορία καί τήν ἀπουσία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ἔκαναν τήν Ὀλυμπιάδα νά ἐνδιαφέρεται γιά τήν ὑγεία του, νά ἀγωνίζεται νά τόν ἐπαναφέρη στήν Κωνσταντινούπολη, μάλιστα προσπάθησε καί νά τόν συναντήση στόν τόπο τῆς ἐξορίας του, τήν μεγάλη λύπη της πού δέν ἦταν κατάθλιψη μέ τήν σημερινή ψυχολογική ἔννοια τοῦ ὅρου, διότι δέν ἔφθασε στήν ἀπραγία, ἀντίθετα, μάλιστα, ἡ ἴδια ἀνέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα.
Βέβαια, πρός τό τέλος τῆς ζωῆς της, μετά ἀπό πολλές προσπάθειες πού ἔκανε γιά νά ἀναθεωρήση τήν ἀπόφαση τῆς ἐξορίας τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, παρέμεινε στό σπίτι της, προσηλωμένη στό κρεββάτι της ἀδιαφορώντας γιά τήν θεραπεία της καί περιμένοντας τόν θάνατο. Αὐτό προερχόταν ἀπό σωματική ἀσθένεια, σέ συνδυασμό μέ λύπη, λόγῳ τῆς λεπτῆς ψυχικῆς καταστάσεώς της, ἀλλά δέν ἦταν κατάθλιψη μέ ἀπόγνωση, ὅπως χαρακτηρίζεται στίς ἡμέρες μας.
Ἐπίσης, διαβάζοντας τίς ἐπιστολές αὐτές βλέπουμε τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο νά ἐνεργῆ ὡς πνευματικός πατέρας καί θεραπευτής, καί, ἐνῶ ἦταν στήν ἐξορία καί ὑπέφερε, προσπαθοῦσε νά θεραπεύση μέ πολλούς τρόπους τήν ἀφοσιωμένη καί πιστή μαθήτριά του.
Ἔτσι, στίς ἐπιστολές του πρός αὐτήν τήν ἐπαινεῖ γιά τίς ἀρετές της, τῆς ἀναθέτει διάφορες ἀποστολές, ἐξασκεῖ εἰδική θεραπευτική ἀγωγή, γιά νά τήν ἐλευθερώση ἀπό τήν ἀθυμία της, τῆς ἀναλύει διεξοδικά αὐτό τό πάθος, τήν διδάσκει καί μερικές φορές τήν ἐλέγχει, τήν ἐνημερώνει γιά τά γεγονότα τῆς ἐξορίας του καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο τά ἀντιμετωπίζει, γιά νά τήν ἐμψυχώση.
Οἱ 17 αὐτές ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου στήν διακόνισσα Ὀλυμπιάδα εἶναι ὑπόδειγμα ποιμαντικῆς θεραπευτικῆς διακονίας ἑνός μεγάλου Πατρός σέ μιά ἁγία γυναίκα, καί εἶναι πρότυπο μιᾶς καθαρῆς ἐν Χριστῷ ἀγάπης πού ὑπερβαίνει τήν διάκριση τῶν δύο φύλων καί τῶν ρόλων τους, χωρίς νά τά καταργῆ. Καί οἱ δύο εἶναι Ἅγιοι. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἑορτάζει στίς 13 Νοεμβρίου καί ἡ ἁγία Ὀλυμπιάδα τήν 25η Ἰουλίου.
Τέλος, στό Ἐνοριακό Ἀρχονταρίκι ὁ Σεβασμιώτατος συζήτησε μέ τό ἀκροατήριο καί ἀπάντησε σέ σχετικά ἐρωτήματα.
