“Ελέγχοντας το κακό, δε βγαίνει τίποτε. Παρουσιάζοντας όμως το καλό, ελέγχεται από μόνο του το κακό. Μόνο με καλά παραδείγματα ελέγχονται όσοι έκαναν μόδα την αμαρτία!”
– Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Ο λόγος αυτός του Αγίου Παϊσίου αποκαλύπτει μια βαθιά πνευματική παιδαγωγία. Ο άγιος δεν απορρίπτει τον έλεγχο του κακού, αλλά δείχνει ότι ο πραγματικός και καρποφόρος έλεγχος δεν γίνεται με αντιπαράθεση, αλλά με τη μαρτυρία του αγαθού. Η αρετή, όταν βιώνεται αυθεντικά, φωτίζει και φανερώνει από μόνη της το σκοτάδι της αμαρτίας· το καλό έχει μια δύναμη αποκαλυπτική που καθιστά περιττό τον επιθετικό λόγο ή την καταγγελία. Ο άνθρωπος που ζει κατά Θεόν, γίνεται σιωπηλός ελεγκτής του κόσμου, γιατί η ζωή του αποδεικνύει έμπρακτα ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Έτσι, κατά τον άγιο, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να πολεμηθεί η αμαρτία δεν είναι η αυστηρή κριτική, αλλά η έμπνευση του καλού μέσα από το προσωπικό παράδειγμα.
