Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ’, κατόπιν τιμητικῆς προσκλήσεως τοῦ ὁμόρου Σεβ. Μητροπολίτου Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ. Εὐσταθίου, μετέβη στήν ἑορτάζουσα Ἱερά Μονή τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Χρύσαφας Λακωνίας, λίγα χιλιόμετρα ἔξω ἀπό τήν Σπάρτη καί χοροστάτησε στόν Πανηγυρικό Ἑσπερινό συγχοροστατοῦντος καί τοῦ ἐπιχωρίου Μητροπολίτου κ. Εὐσταθίου. Ἡ ἐν λόγῳ Ἱερά Μονή εἶναι κτίσμα τοῦ 17ου αἰῶνα μέ ὡραιότατο ναό (σταυροειδής μέ τροῦλλο) μέ θαυμάσιες ἁγιογραφίες καί μέ πολλά ἱερά κειμήλια. Ὁ ἡγούμενος τῆς μοναστηριακῆς ἀδελφότητος ἀρχιμανδρίτης π. Ἐφραίμ Μιλτιάδου, ἀσμένως ὑποδέχθηκε μετά τῆς μοναστικῆς συνοδείας αὐτοῦ, τούς δύο Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας, ὡς καί πλῆθος πιστῶν προσῆλθε καί παρακολούθησε τήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ μέ κατάνυξη ἀλλά καί μέ τήν τήρηση τῶν ὑγειονομικῶν μέτρων.
Στό κήρυγμά του ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ’ μεταξύ τῶν ἄλλων εἶπε: «Τιμοῦμε, ὅλως εὐλαβῶς, τούς ἁγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρας τῆς πίστεως, τούς ὁμολογητάς αὐτούς, «τούς στρατιώτας τοῦ Χριστοῦ, τούς ὁπλῖτες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τούς προμάχους τῆς πίστεως, τούς πύργους τῆς θείας πόλεως», τό ἱερόν αὐτό «σύνταγμα», τούς νέους αὐτούς πού μαρτύρησαν στήν παγωμένη λίμνη τῆς Σεβαστείας στήν Ἀρμενία τόν 4ο αἰῶνα. Ἦταν ἕνα φοβερό μαρτύριο. Ὡς εἶναι γνωστόν, ὑπερόχους ἐγκωμιαστικούς λόγους ἔγραψαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, Μέγας Βασίλειος καί Γρηγόριος Νύσσης, τρεῖς μάλιστα λόγους, ὁ τελευταῖος ὁ ὁποῖος κατεῖχε καί τίμιο λείψανό τους.
Ἀπόψε, ἀδελφοί μου, μέσα στήν τόσο κατανυκτική αὐτή ἀτμόσφαιρα τοῦ Καθολικοῦ τῆς σεβασμίας καί ἱστορικῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μονῆς, θά ἤθελα, τρία σημεῖα νά ὑπογραμμίσω στήν ἀγάπη σας καί στήν εὐσέβεια σας.
1ον. Ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως:
Οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα μάρτυρες πού μάλιστα διεσώθηκαν στήν ἱστορία καί τά ὀνόματα τους, ὅπως τά ἀκούσαμε στό «Δοξαστικό» ὁμολόγησαν μέ ἀκράδαντη πίστη τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Τά λόγια τους κατά τήν διάρκεια τοῦ φοβεροῦ μαρτυρίου τους εἶναι μοναδικά: «Δριμύς ὁ χειμών, ἀλλά γλυκύς ὁ παράδεισος… μικρόν ὑπομείνωμεν ἵνα τούς στεφάνους τῆς νίκης ἀναδησώμεθα». Εἶχαν μάθει τόν λόγο τοῦ Κυρίου: «Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοί ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγώ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς». Ἕνα μόνον ὕψιστον ἀγαθόν καί ἰδανικόν εἶχαν, νά κερδήσουν τόν Χριστόν. Καί οἱ τρισμακάριοι, τῷ ὄντι, στεφανώθηκαν ἀπό τόν Κύριο καί ζοῦν στήν αἰωνιότητα, στόν Παράδεισο. Ἔρχονται τώρα καί γιά μᾶς ἀξιόπιστοι πρός τόν Δεσπότην Χριστόν «ἱκεσίας παράκλητοι».
Ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως, βέβαια, εἶναι μέγα κατόρθωμα. Γι’ αὐτό καί ὀφείλουμε νά εἴμεθα «ἕτοιμοι ἀεί πρός ἀπολογίαν παντί τῷ αἰτοῦντι ὑμῖν λόγον περί τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος». Νά ξέρουμε ὅτι μέ τήν ὁμολογία μας δηλώνουμε ὅτι εἴμεθα χριστιανοί, ὅτι ἀνήκουμε στόν Κύριο καί δέν πράττουμε τά ἀρεστά στόν κόσμο, ἀλλά ἐκεῖνα τοῦ Κυρίου καί μόνον. Οἱ ἔχοντες κοσμικό φρόνημα, οἱ μακράν τῆς Ἐκκλησίας θά μᾶς ὑβρίσουν, λοιδορήσουν, χλευάσουν, συκοφαντήσουν, θά μᾶς διώξουν, θά μᾶς χαρακτηρίσουν ὀπισθοδρομικούς καί σκοταδιστές. Ἐμεῖς, ὅμως, ἄς κρατήσουμε τήν εὐαγγελική ἀλήθεια καί ἄς μείνουμε «στερεοί ἐν τῇ πίστει». Ἡ χριστιανική μας ἰδιότητα νά ξέρουμε ὅτι πρέπει νά συνταυτίζεται μέ τήν καλή ὁμολογία τῆς πίστεως.
2ον Ἡ καρτερία στούς πειρασμούς.
Οἱ ἅγιοι μάρτυρες ὑπέμειναν, στόν μεγάλο πειρασμό ἔδειξαν καρτερία, δύναμιν, ἀνδρεία, ὁμοψυχία. Ἀπεδείχθησαν καρτερόψυχοι. Μή, λοιπόν, περιτραπούμε ἐκ τοῦ κλύδωνος τῶν πειρασμῶν πού ἔρχονται στόν βίο μας. Ἰδιαίτερα σήμερα πολλά συμβαίνουν. Συνεχής ὁ κλύδων. Μεγάλη ταραχή ὡς τά ἄγρια κύματα τῆς θάλασσας ἡ ὅλη κοινωνία μας, ἡ παγκόσμια ἀνθρωπότητα, πανδημία τοῦ φοβεροῦ κορωνοϊοῦ, πόλεμος στήν Οὐκρανία, ἡ ἠθική παρακμή τῶν ἀνθρώπων, ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό. Καί ὅλα αὐτά ἐπιφέρουν ὅπως διαπιστώνουμε κλύδωνα ψυχῆς, ταραχή, πολλά ψυχολογικά προβλήματα, βάσανο, πόνο, θλῖψι, πίκρα καί αὐτόν τόν θάνατο.
Ὅμως, ὁ παλύαθλος ἐκεῖνος Ἰώβ μᾶς διδάσκει τήν ὑπομονή, οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα τώρα τήν καρτερία, ὅλοι οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας τό σθένος μπροστά στούς ποικίλους πειρασμούς καί στίς δοκιμασίες πού ἐμφανίζονται στή ζωή μας. Ὁ Ἀπ. Παῦλος θά μᾶς πεῖ: «Κραταιοῦσθε» καί οἱ θεφόροι Πατέρες, συνέχεια, θά τονίζουν στόν καθένα μας «καρτέρησον ἐπί ταῖς συμφοραῖς».Ὅλοι οἱ πειρασμοί δέν θά πρέπει νά μᾶς ὁδηγοῦν στήν ἀπογοήτευση, στήν ἀθυμία, στό ἄγχος, τήν μελαγχολία καί τήν ἀπόγνωση. Τοὐναντίον, νά μᾶς καθιστοῦν ρεαλιστάς σέ φιλοσοφία ζωῆς, ὅτι «ματαιότης ματαιοτήτων τά πάντα ματαιότης». Ὅτι «οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τόν Θεόν σου» καί ὅτι «οἱ μακρύνοντες ἑαυτούς ἀπό Σοῦ ἀπολοῦνται». Τελικά ἡ μεγαλύτερη πνευματική ἐπιτυχία καί παραμυθία καί δύναμη εἶναι ἡ ἐναπόθεση τῆς ζωῆς μας στό Θεό. Μοναχά ἐμπιστοσύνη στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί ὄχι στά ἀνθρώπινα. «Στήριξον τήν καρδία μου» θά λέμε στόν Κύριόν μας καί δέν θά καμπτώμεθα ἠθικῶς.
3ον Τό τρίτο σημεῖο εἶναι μία λέξη πού ἔρχεται καί μᾶς τήν ὑπενθυμίζει αὐτή ἡ κατανυκτική περίοδος, πού ἤδη ἄρχισε, ἡ ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἡ λέξη αὐτή ἡ ὁποία εἶναι πατερική καί μάλιστα τῶν ἀσκητικῶν θεοφόρων πατέρων εἶναι ἡ λέξη χαρμολύπη. Ἄραγε τί σημαίνει καί γιατί μᾶς χρειάζεται; Χαρμολύπη εἶναι ἡ λύπη γιά τίς ἁμαρτίες μας καί ἡ χαρά γιά τήν νίκη τοῦ πνευματικοῦ μας ἀγῶνα κατά τῶν παθῶν. Εἶναι μία κατάσταση τῆς ψυχῆς ὅπου ὁ ἀγωνιζόμενος πιστός κατανύσσεται, λυπᾶται γιά τά πάθη τους ἀλλὰ συγχρόνως ὅμως ἔχει χαρά γιατί κατανικᾶ τήν ἁμαρτία καί ἐλευθερώνεται. Ἔτσι, διατηρεῖται ἡ ὕπαρξή μας σέ ἠρεμία, σέ κατάνυξη καί σέ ἱερό δέος ἐνώπιον τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Πρῶτα ἡ ψυχή κατανύσσεται ἀπό φόβο Θεοῦ καί ὕστερα ἀπό πόθο Θεοῦ. Τότε νοιώθουμε ὅτι «οἰκτίρμων καί ἐλεήμων ὁ Κύριος, μακρόθυμος καί πολυέλεος».
Ἰδιαίτερα, ἡ Μεγ. Τεσσαρακοστή, ἡ πιό κατανυκτική καί μυσταγωγική χρονική ἐκκλησιαστική περίοδος τῆς Ἐκκλησίας ἔρχεται καί μᾶς βοηθᾶ τά μέγιστα στόν πνευματικό μας αὐτό ἀγῶνα. Εἶναι ἡ περίοδος τῆς ἄσκησης τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς νηστείας, τῆς ἐγκράτειας, τῆς περισσότερης προσευχῆς, τῆς φιλανθρώπου στάσεώς μας ἀπέναντι στόν πλησίον. Τό τελευταῖο τοῦτο, τό ὑπογραμμίζουμε καθ’ ὅτι, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς εἶπε «μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται». Καλῶς ἡ νηστεία καί ἡ προσευχή ἀλλά καί ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι μεγάλη ἀρετή, ἐκδήλωση πρώτη τῆς ἀγάπης μας πρός τόν συνάνθρωπο, γιατί ὁ ἐλεήμων μιμεῖται τόν ἐλεήμονα Θεό. Νά θυμηθοῦμε στό σημεῖο αὐτό τό Εὐαγγέλιο τῆς κρίσεως πού ὁμιλεῖ γιά τήν ἔμπρακτη ἐκδήλωση τοῦ ἐλέους. Ὅποιος ἔχει ἐλεήμονα καρδία θά βρεῖ ἔλεος καί στήν ἄλλη ζωή ἀπό τόν Ἐλεήμονα Θεό. Ὅλες οἱ Ἱερές Ἀκολουθίες εἶναι ὑπέρ ἡμῶν γι’ αὐτή τήν ἀπαραίτητη χαρμολύπη. Οἱ Κατανυκτικοί Ἑσπερινοί, τό Μέγα Ἀπόδειπνον, οἱ Χαιρετισμοί τῆς Παναγίας, οἱ Προηγιασμένες Θ. Λειτουργίες, ἡ κάθε Κυριακή τῆς Σαρακοστῆς. Ἀξίζει νά βιώσουμε βαθειά μέσα μας καί νά καλλιεργήσουμε τόν ἑαυτό μας μ’ αὐτό τό πνεῦμα τῆς Σαρακοστῆς, ὥστε νά προχωρήσουμε στήν οἰκείωση τοῦ Θεοῦ.
*
Νά ἐνθυμούμεθα, λοιπόν, ὅλοι ἐμεῖς πού ἤλθαμε προσκυνητές στήν Ἱερά αὐτή Μονή, ὅτι οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα μάρτυρες μᾶς θέλουν ὁμολογητάς τῆς πίστεως, ἀνδρειόφρονες στούς πειρασμούς καί καλούς ἀγωνιστές στό «στάδιον τῶν ἀρετῶν» πού ἤδη διανύουμε. Τρεῖς λέξεις νά πάρουμε μαζί μας φεύγοντας: Ὁμολογία, καρτερία, χαρμολύπη».
Πηγή φωτογραφιών: Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης
