ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Ἕνας μεγάλος κίνδυνος στή χριστιανική ζωή εἶναι μήπως πέσουμε σέ πλάνη. Πλάνη εἶναι ὁ λάθος δρόμος, ἡ παραπλάνηση, ἡ ἐξαπάτηση στά πνευματικά.
Ὑπάρχει πλάνη ἐξωτερική καί ἐσωτερική. Ἡ ἐξωτερική πλάνη εἶναι, ὅταν κανείς βλέπει φῶτα, ἀκούει φωνές, νομίζει ὅτι μιλάει μέ τόν Χριστό καί τήν Παναγία. Ὅλα αὐτά ἔχουν ὡς πηγή τους τόν διάβολο.
Ἡ ἐσωτερική πλάνη ἀναφέρεται στήν ὑπερηφάνεια. Πιστεύει κανείς ὅτι εἶναι κάτι ἄλλο ἀπό αὐτό πού πραγματικά εἶναι. Μᾶς ἀφορᾶ ὅλους καί γι’ αὐτό θά ἀναφερθοῦμε σ’ αὐτήν.
Ὑπάρχει περίπτωση νά κάνουμε πνευματική ζωή, νά συμμετέχουμε στά Μυστήρια, νά ἐκκλησιαζόμαστε, νά κοινωνᾶμε, νά ἐξομολογούμαστε, νά εἴμαστε ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας, νά ἀγωνιζόμαστε, γιά νά ὁμολογήσουμε Χριστό. Καί τελικά νά βρισκόμαστε σέ πλάνη. Δηλαδή νά εἴμαστε ξένοι πρός τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ, πρός τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου· νά εἴμαστε νόθοι Χριστιανοί.
Ἐνῶ δείχνει κανείς νά ἀγωνίζεται μέ ζῆλο, ἡ ὅλη ἐργασία του μπορεῖ νά ἔχει ἀρρωστημένο χαρακτῆρα καί νά μήν εἶναι, ὅπως τή θέλει ὁ Θεός. Ἔτσι, χωρίς νά τό καταλαβαίνει ὁ ἴδιος, ὑπηρετεῖ τελικά τόν ἐγωισμό του, τή φιλαυτία του καί τήν αὐτοδικαίωσή του. Καί βρίσκεται μακριά ἀπό τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου.
Ἡ πλάνη ἔχει πολλές μορφές. Γιά παράδειγμα, αὐτό τό ὁποῖο κυριαρχεῖ στίς μέρες μας, νά κάνει ὁ καθένας μας ὅ,τι τοῦ ἀρέσει, εἶναι πλάνη. Δέν κάνουμε αὐτό πού λέει ὁ Θεός, ἀλλά αὐτό πού εἶναι ἀρεστό σέ μᾶς. Πλάνη εἶναι νά νομίζουμε ὅτι σκεφτόμαστε καί πράττουμε τό καλό, ἐνῶ κάνουμε τό ἀντίθετο. Πλάνη εἶναι νά πιστεύουμε στούς λογισμούς μας· νά θεωροῦμε τόν ἑαυτό μας ἅγιο· ἤ νά σκεφτόμαστε ὅτι δέν θά σωθοῦμε.
Στήν πραγματικότητα, ἐκεῖνος πού ἔπεσε σέ πλάνη, πιστεύει περισσότερο στόν ἑαυτό του καί θέλει νά δικαιωθεῖ, ὄχι ἀπό τόν Θεό, ἀλλά μέ τίς δικές του δυνάμεις. Ἀγωνίζεται πνευματικά μέ τόν δικό του τρόπο, προσπαθεῖ νά σωθεῖ μέ τόν δικό του τρόπο, ἔχει φτιάξει τή δική του ἁγιότητα. Αὐτά ὅμως τά δίνει ὁ Θεός, δέν τά βρίσκει μόνος του ὁ ἄνθρωπος. Οἱ ψευδοπροφῆτες καί αὐτοί πού θά προσπαθήσουν νά μᾶς πλανήσουν δέν εἶναι μόνο ἔξω καί γύρω μας, ἀλλά εἶναι καί μέσα μας, εἶναι ὁ ἴδιος μας ὁ ἑαυτός.
Χωρίς κάποιος νά προσχωρήσει ἐπίσημα σέ μία αἵρεση ἢ νά ἐκφράζει ἀπόψεις αἱρετικές, στήν πράξη εἶναι αἱρετικός. Δέν ζεῖ σύμφωνα μέ τό πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας. Πιστεύει στό Εὐαγγέλιο κατά τρόπο πού δέν τόν σώζει.
Αἴτια τῆς πλάνης εἶναι ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ κενοδοξία. Ὁ καθένας πού δέν ἔχει ἀληθινή μετάνοια καί συντετριμμένη καρδιά, πού ἔχει μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό του, πού πιστεύει αὐθαίρετα στή δική του κρίση, σκοτίζεται ὁ νοῦς του καί ὁδηγεῖται σέ κατάσταση πλάνης.
Ὁ πλανεμένος ἄνθρωπος παρουσιάζει τήν εἰκόνα ἑνός εὐλαβοῦς, ταπεινοῦ καί πράου ἀνθρώπου, ἐνῶ στήν πραγματικότητα κρύβει καλά μέσα του τή μεγάλη ἰδέα πού ἔχει γιά τόν ἑαυτό του. Θεωρεῖ ὅτι ἔχει φτάσει σέ μέτρα ἀρετῆς, ἐνῶ δέν ἰσχύει. Νομίζει ὅτι εἶναι εὔσπλαχνος, ἐνῶ ταλαιπωρεῖται ἀπό μνησικακία. Κόπτεται δῆθεν γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν ἱερῶν κανόνων καί πίσω ἀπό αὐτό κρύβει τή μειονεξία του. Ἀκολουθεῖ τούς δικούς του λογισμούς καί δέν ξέρει ποῦ πηγαίνει.
Ἡ στάση αὐτή δέν θεραπεύει τήν ψυχή, ἀλλά τήν ἀρρωσταίνει. Γεννάει ἀσπλαχνία καί ἔλλειψη ἐπιείκειας. Δέν μπορεῖ αὐτός ὁ ἄνθρωπος νά βρεῖ τήν ἀλήθεια καί νά ἑλκύσει τήν χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὅσο καί νά προσπαθεῖ καί νά ἀγωνίζεται πνευματικά, ὁ κόπος του πάει χαμένος. Ἀπομακρύνεται ὅλο καί πιό πολύ ἀπό τόν δρόμο τῆς σωτηρίας. Καί τελικά ἡ πλάνη ὁδηγεῖ στήν ἀπώλεια τῆς ψυχῆς του.
Πῶς ὅμως θά καταλάβουμε ὅτι βρισκόμαστε σέ πλάνη;
Ἦθος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ἐπιείκεια, ἡ συμφιλίωση, ἡ ἀνεκτικότητα, ἡ ἀγάπη, ἡ ἑνότητα. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει πνευματικά βιώματα, πού τόν ἔχει ἀλλοιώσει ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, λειτουργεῖ κατ’ αὐτόν τόν τρόπο. Ἔχει αὐτό τό φρόνημα στήν καρδιά του.
Ὅταν βλέπουμε ὅτι ἔχουμε σκληροκαρδία, ὅτι δέν μποροῦμε νά ἀνοιχτοῦμε στούς ἀνθρώπους, ὅτι δέν ἔχουμε ἀγάπη καί χαρά, τότε μποροῦμε νά καταλάβουμε ὅτι ὁ πνευματικός ἀγώνας πού κάνουμε δέν εἶναι σωστός. Δέν ὑπάρχει μέσα μας χάρη Θεοῦ. Ἐπειδή ἔχουμε πάρει μέσα μας λάθος στάση, δέν μπορεῖ νά μᾶς ἀγγίξει ἡ ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου καί νά μᾶς ἀλλάξει.
Πολύ δύσκολα ἀφήνει κανείς τήν πλάνη του. Χρειάζεται πρῶτα νά θανατώσουμε τό δικό μας θέλημα καί νά καταφύγουμε σέ Πνευματικό. Τίς συμβουλές τοῦ Πνευματικοῦ νά τίς δεχτοῦμε σάν νά βγῆκαν ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ, ἀκόμα κι ἄν δέν συμφωνοῦμε μέ αὐτές.
Εἶναι ἀπαραίτητο νά μήν ἔχουμε ὑπερβολική αὐτοπεποίθηση κι ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτό μας. Οἱ Ἅγιοι συνεχῶς ἀμφέβαλλαν γιά τόν ἑαυτό τους, καταδίκαζαν τόν ἑαυτό τους, δέν ἐμπιστεύονταν τόν δικό τους λογισμό. Ἀγαποῦσαν τήν ταπείνωση, τήν ἀφάνεια, τή σιωπή, τίς στερήσεις. Ἀπέφευγαν τίς τιμές καί τή δόξα τοῦ κόσμου. Ἐμεῖς συνήθως κάνουμε ἀκριβῶς τό ἀντίθετο. Ἐπιθυμοῦμε τήν ἀναγνώριση καί τίς τιμές, κάνουμε ὑπακοή στό θέλημά μας, καλλιεργοῦμε μέσα μας τήν ὑπερηφάνεια, εἴμαστε σίγουροι γιά τόν ἑαυτό μας καί γι’ αὐτά πού πιστεύουμε.
Ἐπίσης, νά μήν ἀφήνουμε ποτέ νά περνάει ὁ λογισμός ἀπό τόν νοῦ μας ὅτι εἴμαστε καλοί ἤ ὅτι εἴμαστε καλύτεροι ἀπό τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Νά ἔχουμε πνεῦμα μαθητείας. Νά ἀγωνιζόμαστε μέ ταπείνωση καί νά ζητᾶμε τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά μήν ξεφεύγουμε ἀπό τό θέλημά Του.
Ἔτσι, σιγά-σιγά φωτίζεται ὁ ἄνθρωπος, βγαίνει ἀπό τήν πλάνη του καί ἀποκτᾶ ἐκείνη τήν πίστη πού τόν βάζει στόν δρόμο τοῦ Θεοῦ καί τόν ὁδηγεῖ στή σωτηρία. Τήν πίστη πού εἶχαν οἱ Ἅγιοι καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.
