Πολυσήμαντος ὁ ρόλος τοῦ Προδρόμου Ἰωάννη

ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

 

 

«ΟΘΕΝ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΥΠΕΡΑΘΛΗΣΑΣ

ΧΑΙΡΩΝ ΕΥΗΓΓΕΛΙΣΩ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΕΝ ΑΔῌ…»

 

 

Ἡ ἀναφορά αὐτή περιλαμβάνεται στόν ὕμνο, ὁ ὁποῖος λέγεται «Ἀπολυτίκιον» καί ὁ ὁποῖος συνοψίζει τό μέγεθος τοῦ προσώπου καί τοῦ ἔργου τοῦ ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Βαπτιστῆ.

Ἦταν ὁ Ἰωάννης παιδί τῆς ἄτεκνης συζυγίας τοῦ ἱερέα τοῦ Ἰσραήλ Ζαχαρία καί τῆς θεοσεβοῦς Ἐλισάβετ. Μέ τή θαυματουργική ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, τό ζεῦγος γεννᾶ τόν Ἰωάννη (Λουκ. α΄ 5 κ.ἑ.). Ὡστόσο, ὁ Ἰωάννης, «ἐκ κοιλίας μητρός» σκιρτᾶ μέ ἀγαλλίαση στά μητρικά του σπλάχνα, ὑποδεχόμενος καί αὐτός, ὅπως καί ἡ μητέρα του, τήν Κεχαριτωμένη Θεοτόκο, ἡ ὁποία ἔφερε, ὡς ἔγκυος, τόν Θεάνθρωπο Χριστό (Λουκ. α΄ 39 κ.ἑ.). [Καί ἐδῶ νά προσέξουν καί νά συνετισθοῦν, ὅσες προβαίνουν καί ὅσοι συνυπουργοῦν στό ἔγκλημα τῆς ἔκτρωσης, ὅτι διαπράττουν τήν ἀφαίρεση τῆς ζωῆς ἑνός ἀθώου ἀνθρώπου. Καί τοῦτο γιατί ὁ μέν Ἰωάννης ὄντας ἕξι μηνῶν στά μητρικά του σπλάγχνα «σκιρτᾶ», ὑποδεχόμενος τόν μόλις μερικῶν ἡμερῶν συλληφθέντα Θεάνθρωπο Χριστό, ἐνῶ ἡ Ἐλισάβετ ἀποκαλεῖ τή Θεοτόκο Μαρία «μήτηρ τοῦ Κυρίου μου»] (Λουκ. α΄ 39-43).

Στή συνέχεια, διαμένει, ζώντας ἀσκητικά στήν ἔρημο (Ματθ. γ΄ 1) καί ἀρχίζει νά προετοιμάζει μέ τό κήρυγμα καί τό βάπτισμά του (Ματθ. γ΄ 2 κ.ἑ.) «τήν ὁδόν Κυρίου» (Ματθ. γ΄ 3). Γι’ αὐτό καί πλῆθος κόσμου τόν ἐπισκέπτεται, γιά νά τόν ἀκούσει καί νά δεχθεῖ τό τῆς «μετανοίας βάπτισμα» (Μάρκ. α΄ 4 κ.ἑ.). Καί ἡ χαρά του ἦταν, ὅπως ἔλεγε, ὁ Χριστός νά «αὐξάνει» καί αὐτός νά «ἐλαττοῦται» (Ἰω. γ΄ 30).

Ὡστόσο, δέν παραλείπει ὁ Ἰωάννης ἀπό τοῦ νά ἀποβαίνει καί ἐλεγκτικός, ἀποκαλώντας τούς ὑποκριτές Φαρισαίους καί τούς, τότε, αἱρετικούς Σαδδουκαίους «γεννήματα ἐχιδνῶν» (Ματθ. γ΄ 7).

Καί, ἀκριβῶς, στό δημόσιο ἐλεγκτικό του κήρυγμα δέν ἔκαμε ἐξαίρεση καί τόν μοιχό βασιλιά Ἡρώδη, ὅπως καί τή μοιχαλίδα συνείσακτη γυναίκα του. «Ἔλεγε γάρ ὁ Ἰωάννης τῷ Ἡρώδῃ ὅτι οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τήν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μάρκ. στ΄ 18). Καί ἡ ἀναίσχυντη Ἡρωδιάδα «ἐνεῖχεν αὐτῷ (τοῦ κρατοῦσε μῖσος) καί ἤθελεν αὐτόν ἀποκτεῖναι (καί καραδοκοῦσε πῶς καί πότε νά τόν ἐκδικηθεῖ μέ θάνατο)» (Μάρκ. στ΄ 19).

Καί ὁ μισόκαλος διάβολος τά μεθόδευσε, ὅταν στά γενέθλια τοῦ Ἡρώδη, ἡ κόρη της Σαλώμη, «ὀρχησαμένη» χορό πρόστυχο, ἄρεσε στόν Ἡρώδη καί στούς προσκεκλημένους. Καί ἡ κόρη, ἀντί τοῦ ὑπεσχημένου δώρου, «ἕως (καί τοῦ) ἡμίσους τῆς βασιλείας μου» (Μάρκ. στ΄23) ἀπό τόν Ἡρώδη,«τῇ συμβουλίᾳ» τῆς μητέρας της, αὐτή εἶπε: «Θέλω ἵνα μοι δῷς ἐξαυτῆς (τώρα ἀμέσως) ἐπί πίνακι τήν κεφαλήν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ» (Μάρκ. στ΄ 25)· πράξη, ἡ ὁποία καί ἐκτελέσθηκε. Καί αὐτή τήν ἐπί γῆς τελευταία μαρτυρική ἄθληση τοῦ Ἰωάννη τοῦ Βαπτιστῆ ἑορτάζομε στίς 29 Αὐγούστου.

Ὡστόσο, ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης μετά τόν ἀποκεφαλισμό του εἶχε νά ἐπιτελέσει καί ἕνα ἄλλο, προδιατεταγμένο, θεῖο καθῆκον. Ποιό; Να μεταβεῖ στόν χῶρο τῶν ψυχῶν ἤ στόν, ὅπως ἀποκαλεῖται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας, ἅδη. Ναί, σ’ αὐτόν τόν πνευματικό καί ὄχι γεωγραφικό χῶρο μεταβαίνουν προσωρινά ὅλες οἱ ψυχές, ὥστε νά λαμβάνουν τά ἀνάλογα τῆς ἐπί γῆς ἀναστροφῆς τους.

Καί ἐδῶ παρατηρεῖται, κατά τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας καί τή διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων μας, τό ἀπροσμέτρητο μέγεθος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τά πλάσματά του. Καί ποιό εἶναι αὐτό; Ἄς τό δοῦμε, ὅπως, κατ’ ἀρχή, καί τό Ἀπολυτίκιο τοῦ Βαπτιστῆ Ἰωάννη μᾶς τό ἐπιμαρτυρεῖ. Ψάλλομε:

«Ἀφοῦ διακήρυξες τήν ἀλήθεια καί μαρτύρησες γι’ αὐτή, ‘‘ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας’’, Ἰωάννη, ‘‘χαίρων εὐηγγελίσω καί τοῖς ἐν ἅδῃ Θεόν φανερωθέντα ἐν σαρκί’’, μέ χαρά τώρα μετέβηκες στόν ἅδη, στόν τόπο τῆς συγκέντρωσης ὅλων τῶν ψυχῶν, γιά νά κάμεις, τί, ἅγιε Πρόδρομε; Νά κηρύξεις καί νά προετοιμάσεις καί αὐτούς ὅλους τούς κεκοιμημένους, ὥστε, ὅταν μετά ἀπό λίγο καιρό θά τούς ἐπισκεφθεῖ ὁ Θεάνθρωπος Χριστός, ἀφοῦ σταυρωθεῖ καί θανατωθεῖ, νά τόν ἀκούσουν καί νά τόν ἀποδεχθοῦν!».

Δηλαδή ὁ Ἰωάννης ἀναλαμβάνει καί στόν ἅδη προδρομικά γιά τόν Χριστό καθήκοντα. Ναί. Ἔπρεπε καί οἱ ἐκεῖ ἄνθρωποι νά ἀκούσουν καί νά προετοιμασθοῦν γιά τόν Χριστό, ὥστε, ὅταν ὁ Χριστός θά εὑρεθεῖ ἀνάμεσά τους, κατά τήν «εἰς ἅδου κάθοδόν του» νά τόν πιστεύσουν, ὡς Θεό καί Λυτρωτή τους καί νά σωθοῦν.

Καί αὐτή ἡ ἀλήθεια, δέν εἶναι ἀνθρώπινη, ἀλλά θεία, ἀφοῦ μᾶς τήν ἀποκαλύπτει ἡ Ἁγία Γραφή μέ τό στόμα τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ὁ ὁποῖος λέγει, ὅτι ὁ Χριστός, ὄντας στόν ἅδη, «… καί νεκροῖς εὐηγγελίσθη» (Α΄ Πέτρ. δ΄ 6) ἤ «… καί τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύμασι (καί στίς περιορισμένες στόν ἅδη ψυχές ὁ Χριστός) πορευθείς ἐκήρυξε (μετέβηκε καί κήρυξε τή σωτηρία)» (Α΄ Πέτρ. γ΄ 19). Καί, ἀκριβῶς, αὐτή τή σωτηρία εἴδηση παραλαμβάνει καί ἡ Ἐκκλησία μας, γι’ αὐτό καί διαλαλεῖ ὅτι ὁ Χριστός, «κατεβαίνοντας» στόν ἅδη, «τά τοῦ θανάτου κλεῖθρα διεσπάραξε καί ἐκήρυξε τοῖς ἀπ’ αἰῶνος ἐκεῖ καθεύσουσι λύτρωσιν ἀψευδῆ» (Τροπάριον Κανόνα Μ. Παρασκευῆς).

Ἔτσι, στά πιό πάνω στοιχώντας οἱ Πατέρες μας καί, ἰδιαίτερα, οἱ ἅγιοι Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καί Γρηγόριος Παλαμᾶς, διακηρύττουν, ὅτι, εὐτυχῶς, πού διαμεσολαβεῖ ὁ θάνατος, γιατί, κατά τή διάρκεια τοῦ θανάτου μας, τό κήρυγμα σωτηρίας τοῦ Χριστοῦ, ἀρχῆς γενομένης ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Πρόδρομο, ἐξακολουθεῖ νά λειτουργεῖ καί οἱ ψυχές τῶν κεκοιμημένων ἔχουν τήν εὐκαιρία, ἄν εἶναι ἐπιδεκτικές καί ἀποδεκτικές τοῦ λόγου καί τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ, νά σωθοῦν. Ἄλλωστε, αὐτός εἶναι καί ὁ κύριος σκοπός τῶν Μνημοσύνων.

Πολυσήμαντος, λοιπόν, ὁ ρόλος τοῦ Προδρόμου Ἰωάννη καί στήν ἐδῶ, ἀλλά καί στήν ἄλλη ζωή.

Ακολούθησέ μας....

Κοινοποίησέ το....