Πώς να μεγαλώσω τα παιδιά μου- Συμμετοχή στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας

Ἡ συμμετοχή στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ ἕναν ἀπό τούς σημαντικότερους τρόπους γιά τήν πνευματική καλλιέργεια καί ἀνάπτυξη τῶν παιδιῶν. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία προσφέρει ἕνα πλούσιο πνευματικό περιβάλλον, μέσα στό ὁποῖο τά παιδιά μποροῦν νά βιώσουν τήν πίστη τους, νά ἀγαπήσουν τόν Χριστό καί τόν συνάνθρωπο, καί νά χτίσουν βαθιές καί ὑγιεῖς ἀξίες. Οἱ γονεῖς, ὡς οἱ πρῶτοι καί σημαντικότεροι δάσκαλοι τῆς πίστης, καλοῦνται νά ὁδηγήσουν τά παιδιά τους σέ αὐτή τή διαδρομή, μέ ἀγάπη, σταθερότητα καί ἔμπρακτο παράδειγμα.

Ἕνας βασικός τρόπος εἶναι ἡ συμμετοχή ὅλων τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας στήν κυριακάτικη θεία Λειτουργία. Ὅταν οἱ γονεῖς πηγαίνουν μαζί μέ τά παιδιά τους στόν ναό, γίνονται οἱ ἴδιοι τό καλύτερο πρότυπο. Τό προσωπικό παράδειγμα τῶν γονέων εἶναι θεμελιῶδες. Τά παιδιά, παρατηρώντας τούς γονεῖς τους νά προσεύχονται, νά συμμετέχουν τακτικά στή λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί κυρίως στή θεία Κοινωνία, νά ζοῦν τήν πίστη μέ χαρά καί συνέπεια, εἶναι σίγουρο ὅτι θά μιμηθοῦν αὐτή τή στάση ζωῆς.

Ἐπίσης, ὅταν οἱ γονεῖς ἐκκλησιάζονται μαζί μέ τά παιδιά τους, τούς δίνεται ἡ εὐκαιρία νά ἐξηγήσουν τό νόημα καί τή σημασία τῶν τελουμένων, καλλιεργώντας ἔτσι τή σχέση τους μέ τόν Θεό. Ἡ ἐξοικείωση τῶν παιδιῶν μέ τή θεία Λειτουργία εἶναι ἰδιαίτερα σημαντική. Οἱ γονεῖς μποροῦν νά ἐξηγοῦν μέ ἁπλό τρόπο τί συμβαίνει σέ κάθε στάδιο καί νά τούς μαθαίνουν μικρές προσευχές ἤ ὕμνους, ὥστε νά συμμετέχουν ἐνεργά. Ἡ τακτική παρουσία στόν ναό κάθε Κυριακή μπορεῖ νά καθιερωθεῖ ὡς οἰκογενειακή συνήθεια. Καί νά μείνει αὐτή ἡ εὐλογημένη παρακαταθήκη ὡς καθιερωμένη πρακτική γιά ὅλη τήν ὑπόλοιπη ζωή τῶν παιδιῶν.

Ἡ οἰκογενειακή συμμετοχή καί στά ὑπό­λοιπα Μυστήρια, ὅπως ἡ Ἐξομολόγηση, τό Εὐχέλαιο, ἀλλά καί σέ διάφορες Ἀκολουθίες, ὅπως Ἑσπερινοί, Ἀγρυπνίες κ.λπ., εἶναι ἐπίσης καθοριστική γιά τήν πνευματική ζωή τῶν παιδιῶν. Ἡ συμμετοχή σ’ αὐτά, ἰδιαίτερα στήν Ἐξομολόγηση, τή θεία Κοινωνία, τίς Ἀγρυπνίες, μπορεῖ νά γίνει μιά ἱερή καί χαρούμενη ἐμπει­ρία, ἐφόσον τά παιδιά ἔχουν προετοιμαστεῖ κατάλληλα μέ προσευχή, νηστεία καί συζήτηση.

Ἡ κατανόηση τῆς ἱερότητας τοῦ ἐκκλη­σιαστικοῦ χώρου εἶναι ἕνα ἀκόμα σημαντικό βῆμα. Οἱ γονεῖς μποροῦν νά ἐξηγοῦν στά παιδιά τή σημασία τῶν εἰκόνων, τῶν κεριῶν, τοῦ σταυροῦ καί τῶν ἄλλων στοιχείων τῆς λατρείας. Οἱ ἐπισκέψεις σέ μοναστήρια (γιά τά ἀγόρια ἰδίως στό Ἅγιον Ὄρος), ἤ ἄλλους ἱερούς τόπους, μποροῦν νά ἐνισχύσουν αὐτή τήν κατανόηση καί νά προσφέρουν στά παιδιά μιά βιωματική ἐμπειρία πίστης καί προσευχῆς.

Οἱ μεγάλες γιορτές τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τά Χριστούγεννα καί τό Πάσχα, κατά τίς ὁποῖες προηγεῖται νηστεία 40 ἡμερῶν, εἶναι ἐπίσης ἰδανικές εὐκαιρίες γιά τή συμμετοχή τῶν παιδιῶν στήν πνευματική ζωή. Μέσα ἀπό τήν ἀγωνιστική περίοδο τῆς νηστείας ἐναντίων τῶν παθῶν, τήν ἐξάσκηση τῶν ἀρετῶν, τίς ἱερές Ἀκολουθίες, τίς Ἀγρυπνίες, ἀλλά καί τίς ἑορταστικές θεῖες Λειτουργίες, τά παιδιά μαθαίνουν νά ἀγωνίζονται, ἀλλά καί νά χαίρονται πνευματικά, νά ἑνώνουν τίς καρδιές τους μέ τόν Θεό καί νά κατανοοῦν βαθύτερα τή θεολογική σημασία τῶν ἑορτῶν.

Ἐξίσου σημαντική εἶναι ἡ συμμετοχή τῶν παιδιῶν σέ ὀργανωμένες ἐκκλησιαστικές δραστηριότητες, ὅπως τά κατηχητικά σχολεῖα, οἱ χορωδίες, οἱ νεανικές ὁμάδες, οἱ ἐκκλη­σια­στικές κατασκηνώσεις κ.ἄ. Μέσα ἀπό αὐτά, τά παιδιά ἔρχονται σέ ἐπαφή μέ συνομήλικους, πού μοιράζονται τίς ἴδιες ἀξίες, καί μαθαίνουν τήν πίστη τους μέ βιωματικό τρόπο.

Ἡ ἐξοικείωση μέ τήν Ἁγία Γραφή καί τίς διδαχές τῆς Ἐκκλησίας μπορεῖ νά ξεκινήσει ἀπό μικρή ἡλικία. Οἱ γονεῖς μποροῦν νά ἀφη­γοῦνται ἱστορίες ἀπό τή ζωή τοῦ Χριστοῦ, τῶν Ἁγίων ἤ ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, χρησιμοποιώντας βιβλία κατάλληλα γιά τήν ἡλικία τῶν παιδιῶν. Ἔτσι, καλλιεργοῦν τή γνώση τῆς πίστης μέ ἕναν προσιτό καί εὐχάριστο τρόπο.

Στό πλαίσιο τῆς καθημερινῆς ζωῆς, ἡ καλλιέργεια τῆς πνευματικῆς ζωῆς στό σπίτι εἶναι ἐξίσου σημαντική. Ἡ κοινή καί ἡ ἀτομική προσευχή, ἡ τήρηση τῶν νηστειῶν, ἡ συζήτηση γύρω ἀπό πνευματικά θέματα καί ἡ προσευχή στό φαγητό, εἶναι πρακτικές πού ἐνισχύουν τό πνευματικό κλίμα καί κάνουν τήν πίστη ζωντανή καί παροῦσα στήν καθημερινότητα τῆς οἰκογένειας.

Ἡ συμμετοχή σέ φιλανθρωπικές δράσεις τῆς ἐνορίας, ὅπως ἡ διανομή τροφίμων ἤ ἡ βοήθεια σέ ἀνθρώπους πού ἔχουν ἀνάγκη, βοηθᾶ τά παιδιά νά κατανοήσουν τή σημασία τῆς προσφορᾶς καί τῆς ἀγάπης πρός τόν συνάνθρωπο. Μέσα ἀπό τέτοιες πράξεις, ἡ θεωρία μετατρέπεται σέ πράξη, καί τά παιδιά βιώνουν τή χριστιανική ἀλληλεγγύη στήν πράξη.

Τέλος, μιά ζεστή καί οὐσιαστική σχέση μέ τόν ἱερέα τῆς ἐνορίας ἤ μέ τούς πατέρες ἤ τίς ἀδελφές κάποιου μοναστηριοῦ, μπορεῖ νά ἐμπνεύσει τά παιδιά καί νά τά βοηθήσει νά αἰσθανθοῦν τήν Ἐκκλησία ὡς μιά μεγάλη πνευματική οἰκογένεια. Ὁ ἱερέας ἤ οἱ μοναχοί θά ἀποτελέσουν σίγουρα πηγή πνευματικῆς καθοδήγησης καί στηριγμοῦ γιά τά παιδιά, ἐνισχύοντας τή σχέση τους μέ τήν Ἐκκλησία.

Μέ ἀγάπη, ὑπομονή καί συνέπεια, οἱ γονεῖς μποροῦν νά βοηθήσουν τά παιδιά τους νά ἀνακαλύψουν τήν ἀξία τῆς Ἐκκλησίας ὄχι μόνο ὡς χώρου λατρείας καί ἐκδηλώσεων, ἀλλά καί ὡς τρόπου ζωῆς.

Ἡ συμμετοχή στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μπορεῖ νά ἀπο­τελέσει θεμέλιο, πάνω στό ὁποῖο θά οἰκοδομηθεῖ ἡ πνευματική τους ὡριμό­τητα, χαρίζοντάς τους νόημα, χαρά καί ἐλπίδα γιά ὅλη τους τή ζωή.

ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΜΑΪΟΥ