ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Πρόλογος
Στήν ἐποχή μας γίνεται πολύς λόγος γιά τήν ἰσότητα τῶν δύο φύλων, γιά τά δικαιώματα τῶν γυναικῶν, γιά τή θέση τῆς γυναίκας μέσα στήν κοινωνία, γιά τά περιστατικά βίας ἐναντίον τους. Ὅλες αὐτές οἱ φωνές ἀκούγονται εἴτε ἀπό συλλόγους, εἴτε ἀπό φορεῖς, εἴτε ἀπό ὀργανωμένες ὁμάδες, εἴτε ἀκόμα καί μεμονωμένα. Συνήθως, κάποιο γεγονός ὑποτιμητικό γιά τή γυναίκα δίνει τήν ἀφορμή γιά τή ρητορική αὐτή. Καί ἐνῶ συνεχῶς ὑπάρχουν δράσεις καί ἐνέργειες πρός τήν κατεύθυνση τοῦ σεβασμοῦ τοῦ γυναικείου φύλου, παρατηροῦνται πολύ συχνά φαινόμενα ὑποτίμησής του. Δυστυχῶς, ἄν καί ζοῦμε σέ ἀνθρώπινη κοινωνία, ἰσχύει σέ πολλές περιπτώσεις ὁ νόμος τῆς ζούγκλας, ὁ ἰσχυρός ἐξοντώνει τόν ἀδύναμο.
Αὐτά, τά ὁποῖα λέγονται βέβαια γύρω ἀπό τό θέμα, δέν εἶναι πάντοτε τά ὀρθά. Ἐάν κάποιος ἀπαριθμήσει κάποια ἐπιχειρήματα, εἴτε στόν λόγο του εἴτε στή γραφίδα του, δέν σημαίνει ὅτι ἔχει καί δίκιο. Πολλές θεωρίες, ὅταν δέν ἔχουν βάση ὑγιή καί ἀλάνθαστη, γιά νά σταθοῦν ὡραιοποιοῦνται καί ἐξιδανικεύονται, μέ ἀποτέλεσμα τελικά νά κάνουν ζημιά καί ὄχι καλό. Τήν ἀλήθεια ἐμεῖς οἱ πιστοί ἔχουμε μάθει νά τή βρίσκουμε μέσα στό ἱερό Εὐαγγέλιο καί στά κείμενα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐκεῖ λοιπόν θά στραφοῦμε, γιά νά κατανοήσουμε ποιό εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ στό θέμα αὐτό. Διότι μόνο ἔτσι θά γνωρίσουμε πῶς πρέπει νά ὀργανώσουμε τίς ἀνθρώπινες καί διαπροσωπικές σχέσεις, πού ἔχουν νά κάνουν μέ τό ἔργο καί τίς δράσεις, τά καθήκοντα καί τίς ὑποχρεώσεις τῶν δύο φύλων.
Ἀνοίγοντας τό Εὐαγγέλιο, θά βροῦμε τή θέση τῆς Ἐκκλησίας στό θέμα τῆς τιμῆς τῶν δύο φύλων. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Γαλάτας ἐπιστολή γράφει χαρακτηριστικά: «…Οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γαρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. γ΄ 28). Στά μάτια τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχει διαφορά στήν ἀξία καί τήν τιμή ἀνδρῶν καί γυναικῶν. Ὑπάρχει πλήρης ἰσοτιμία. Αὐτό ὅμως, παράλληλα, δέν σημαίνει ὅτι ὑπάρχει ταυτοποίηση. Τό κάθε φῦλο ἔχει τά χαρακτηριστικά του, τίς ἱκανότητές του, τόν ἐπί γῆς προορισμό του, τή χάρη του, τίς ἰδιαιτερότητές του καί πολλά ἄλλα, τά ὁποῖα τό καθιστοῦν διαφορετικό ἀπό τό ἄλλο. Καί ὅλη αὐτή ἡ διαφορετικότητα δέν ἔχει νά κάνει μέ διαφορά στήν ἀξία τοῦ προσώπου, ἡ ὁποία εἶναι ὑψηλότατη καί γιά τά δύο φῦλα, ἀφοῦ ἀμφότερα δημιουργήθηκαν ἀπό τόν Θεό κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσίν Του.
Ἡ ἀλήθεια αὐτή τοῦ Εὐαγγελίου διακηρύχθηκε σέ χρόνια πολύ δύσκολα γιά τή θέση τῆς γυναίκας στήν κοινωνία. Μιά κοινωνία πού θεωροῦσε τότε, στή Ρωμαϊκή αὐτοκρατορία, τή γυναίκα ὡς «δεύτερης κατηγορίας ἄνθρωπο» ἤ ἀκόμη καί ὡς πρᾶγμα-«res». Ἡ διακήρυξη τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἦταν ἐπαναστατική. Ὄχι μόνο γιά τήν ἐποχή του, ἀλλά καί γιά ὅλες τίς ἐποχές μέχρι τή συντέλεια τῶν αἰώνων. Διότι ἀκόμα καί σήμερα, οἱ ἀνισότητες εἶναι τεράστιες. Συνεπῶς, ἡ διακήρυξη τοῦ ἀποστόλου Παύλου εἶναι ἐπαναστατική ἀκόμη καί γιά τίς μέρες μας. Διότι τό Εὐαγγέλιο εἶναι διαχρονικό, καί οἱ ἀλήθειες του εἶναι αἰώνιες.
Πολλοί βέβαια, ἔχοντας πλήρη ἄγνοια γιά τή θέση τῆς Ἐκκλησίας ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀξία τῆς γυναίκας, κατηγοροῦν τήν Ἐκκλησία ὅτι ὑποτιμάει τό γυναικεῖο φῦλο. Παρερμηνεύουν φράσεις τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅπως τό «ἡ δέ γυνή ἵνα φοβῆται τόν ἄνδρα» (Ἐφ. ε΄ 33), ἀλλά καί τήν πράξη τῆς Ἐκκλησίας, τή συκοφαντοῦν γιά μεσαιωνικές καί ἀναχρονιστικές ἰδέες.
Ἕνα μεγάλο ἐπιχείρημα, τό ὁποῖο χρησιμοποιοῦν γιά νά στηρίξουν τή θέση τους αὐτή, εἶναι ἡ μή χειροτονία γυναικῶν. Λένε χαρακτηριστικά ὅτι δέν εἶναι δυνατό στίς ἡμέρες μας νά ὑπάρχει διάκριση στό θέμα αὐτό. Δέν μποροῦν νά ἀντιληφθοῦν ὅμως ὅτι ἄλλο ἡ ἰσοτιμία καί ἄλλο ἡ ἰσοπέδωση. Ἡ Ἐκκλησία μιλάει γιά τήν ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων, ἀλλά γνωρίζει καλά ὅτι ὑπάρχει διάκριση διακονιῶν. Σέ ἄλλους τομεῖς ἔργου τῆς Ἐκκλησίας συμμετέχουν οἱ ἄντρες, σέ ἄλλους οἱ γυναῖκες, καί σέ κάποιους τρίτους ὑπάρχει συνεργασία ἀνδρῶν καί γυναικῶν.
Ἔτσι, χωρίς νά παραβιαστεῖ ἡ ἰσοτιμία, διασφαλίζεται ἡ διαφορετικότητα τῶν δύο φύλων. Καί αὐτό ἀσφαλῶς δίνει ὀμορφιά καί χάρη, στήν Ἐκκλησία καί τήν κοινωνία γενικότερα. Συνεπῶς, τό ὅτι δέν χειροτονοῦνται γυναῖκες ἱερεῖς στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, δέν σημαίνει ὅτι ὑπάρχει ὑποτίμηση τῆς γυναίκας. Οἱ γυναῖκες ἔχουν μέσα στήν Ἐκκλησία ἕναν διαφορετικό ἀλλά τεράστιο τομέα δράσης, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐξίσου σημαντικός μέ αὐτόν τῶν ἀνδρῶν.
Ὅταν ὁ Κύριος μέσω μιᾶς παραβολῆς μίλησε γιά τά τάλαντα, ἐπισήμανε ὅτι ὁ καθένας ἔχει χρέος, ἀξιοποιώντας τά χαρίσματα πού τοῦ ἔχει δωρίσει ὁ Θεός, νά προσφέρει ἔργα ἀγαθά στήν κοινωνία. Τά τάλαντα αὐτά διαφέρουν ἀπό ἄνθρωπο σέ ἄνθρωπο καί ἀπό φῦλο σέ φῦλο. Διαφορετικά τάλαντα ἔχει τό ἀνδρικό καί διαφορετικά τό γυναικεῖο φῦλο. Στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀναγκαῖα ὅλων τῶν εἰδῶν τά τάλαντα. Κανείς δέν περισσεύει καί κανείς δέν εἶναι ἀνίκανος. Εἶναι σημαντικό νά ἀναγνωρίζεται ἀπό τούς ἰθύνοντες ἡ πολυμορφία τῶν ταλάντων, πού ἔχουν οἱ γυναῖκες, στήν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας καί νά δίνονται πρωτοβουλίες γιά ἄσκηση πνευματικοῦ ἔργου. Τά ἰδιαίτερα χαρίσματά τους τίς καθιστοῦν ἀναντικατάστατες σέ πολλούς τομεῖς, κυρίως τῆς ἀγάπης, τῆς συμπαράστασης καί τῆς εὐποιίας, ἀλλά καί τῆς προσευχῆς καί ἱεραποστολῆς. Ὅμως καί σέ διοικητικές θέσεις ἔχουν ἀποδείξει ὅτι μποροῦν νά συμβάλουν τά μέγιστα στήν ὀργάνωση καί στή λήψη πρακτικῶν ἀποφάσεων.
Στά ἑπόμενα ἄρθρα θά ἀσχοληθοῦμε ἀναλυτικά μέ πολλούς τομεῖς δράσης, πού μπορεῖ ἡ γυναίκα νά προσφέρει τίς ὑπηρεσίες της στήν Ἐκκλησία καί στή διακονία τοῦ συνανθρώπου.
