ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Ἦταν 1η Σεπτεμβρίου τοῦ 1911 ὅταν ὁ ἑλληνικός λαός ὑποδεχόταν μέ χαρά καί συγκίνηση τό Θωρηκτό Ἀβέρωφ, πού κατέπλεε στά Φαληρικά νερά.
Ὁ ἀτυχής ἑλληνοτουρκικός πόλεμος τοῦ 1897 ἐξουθένωσε τό ἠθικό τῶν Ἑλλήνων καί ἄφησε τή χώρα μας μέ ἐλάχιστο πολεμικό ὑλικό. Στά δύσκολα χρόνια πού ἀκολούθησαν, ἡ τότε Κυβέρνηση τοῦ Κυριακούλη Μαυρομιχάλη ἐπιδόθηκε σέ ἕναν ἐκτεταμένο ἐκσυγχρονισμό τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων. Εἰδικά, τό πολεμικό μας Ναυτικό διέθετε ἐλάχιστη δύναμη· καί ἡ δημιουργία ἑνός ἀξιόμαχου στόλου ἦταν ἐπιτακτική ἀνάγκη.
Τήν ἐποχή λοιπόν αὐτή στό Λιβόρνο τῆς Ἰταλίας ναυπηγεῖται ἕνα τεράστιο θωρακισμένο καταδρομικό γιά τίς ἀνάγκες τοῦ ἰταλικοῦ πολεμικοῦ Ναυτικοῦ. Ἡ ἀκύρωση τῆς παραγγελίας ἀπό τήν πλευρά τῆς Ἰταλίας εὐνοεῖ τήν ἑλληνική Κυβέρνηση, ἡ ὁποία προλαβαίνει τήν Τουρκία καί δίνει τό ποσό τῆς προκαταβολῆς γιά τήν ἀγορά του, πού ἀνέρχεται στίς 8.000.000 χρυσές δραχμές. Τό ὑπέρογκο αὐτό ποσό προῆλθε ἀπό τή διαθήκη τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ.
Ἡ διαθήκη τοῦ Γεωργίου Ἀβέρωφ ὅριζε ὅτι τό 1/5 τῆς περιουσίας του παραχωρεῖται γιά τή ναυπήγηση ἰσχυροῦ καταδρομικοῦ πλοίου, πού θά ἔφερε τό ὄνομά του. Τό ὅραμά του ὅμως ἦταν διπλό. Ἐκτός ἀπό μιά ἰσχυρή δύναμη στά ἑλληνικά νερά, τό πλοῖο αὐτό θά ἦταν κατασκευασμένο μέ τέτοιο τρόπο, ὥστε νά χρησιμεύει καί ὡς ἐκπαιδευτικό πλοῖο τῆς σχολῆς ναυτικῶν δοκίμων. Καί ἡ ἐπιθυμία του αὐτή εἶναι σαφής μέσα στή διαθήκη του.
Ἄξια λοιπόν ὁ Γεώργιος Ἀβέρωφ θεωρήθηκε μεγάλος ἐθνικός εὐεργέτης, καθώς ἡ προσφορά του ἦταν πραγματικά τεράστια. Ἀξίζει νά ἀναφέρουμε ἐπίσης πώς μέ δικά του χρήματα χτίζεται ἡ στρατιωτική σχολή τῶν Εὐελπίδων, τό κτίριο τοῦ Πολυτεχνείου, οἱ ἐφηβικές καί γυναικεῖες φυλακές τῆς Ἀθήνας, μεγάλος ἀριθμός ἐκκλησιῶν, νοσοκομείων καί σχολείων. Μετά τήν πτώχευση τοῦ Τρικούπη, δίνει στό ἑλληνικό δημόσιο 70.000 λίρες ὡς δάνειο, ποσό πού ἡ μεγαλοψυχία του χαρίζει ἀργότερα στό ἑλληνικό κράτος.
Τό θωρηκτό «Ἀβέρωφ» καθελκύστηκε στίς 27 Φεβρουαρίου τοῦ 1910 καί παραδόθηκε στή χώρα μας τόν Μάιο τοῦ ἑπόμενου ἔτους. Μετά ἀπό ἕνα σύντομο ταξίδι στήν Ἀγγλία μέ ἀφορμή τή στέψη τοῦ βασιλιᾶ Γεωργίου τοῦ Ε΄, ἐπιστρέφει στήν Ἑλλάδα, ὅπου γίνεται δεκτό μέ χειροκροτήματα καί ἐπευφημίες.
Τό «Ἀβέρωφ» γίνεται ἀμέσως ἡ ναυαρχίδα τοῦ ἀπαρχαιωμένου ἑλληνικοῦ στόλου. Στήν παγκόσμια ἱστορία ἴσως νά μήν ὑπάρχει ἄλλο πολεμικό πλοῖο, πού νά ἔχει συνδεθεῖ τόσο ἔντονα μέ τήν ἱστορία ἑνός Ἔθνους. Ταυτίζεται μέ τήν Ἑλλάδα καί γίνεται ὑπερδύναμη στά γαλανά νερά τοῦ Αἰγαίου Πελάγους.
Τό θωρηκτό «Ἀβέρωφ» δέν ἄργησε νά χαρίσει τίς πρῶτες ἔνδοξες νῖκες στήν Ἑλλάδα. Μέ τήν ἔναρξη τοῦ πρώτου Βαλκανικοῦ Πολέμου, τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1912, ὁ ἑλληνικός στόλος κλήθηκε σέ μιά ἰδιαίτερα δύσκολη ἀποστολή: νά ἐμποδίσει τήν ἔξοδο τοῦ Ὀθωμανικοῦ στόλου στό Αἰγαῖο, νά ἀποκτήσει τήν κυριότητα τῶν νησιῶν τοῦ βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου, νά ἐμποδίσει τή μεταφορά ὀθωμανικῶν στρατευμάτων στά μέτωπα τῶν Βαλκανίων, καθώς καί νά προστατεύσει τίς θαλάσσιες μεταφορές τῆς Ἑλλάδας καί τῶν συμμάχων της. Ἡ ἀναμφισβήτητη ἡγετική ἱκανότητα τοῦ ναυάρχου τοῦ «Ἀβέρωφ» Παύλου Κουντουριώτη, οἱ δυνατότητες πού διέθετε τό νέο θωρηκτό, καθώς καί τό ὑψηλό ἠθικό τοῦ ἑλληνικοῦ στόλου σφράγισαν μέ ἐπιτυχία αὐτή τήν ἐπιχείρηση.
Οἱ Τοῦρκοι ἀρκέστηκαν νά παρακολουθοῦν προστατευμένοι στά στενά των Δαρδανελίων τίς ἑλληνικές κινήσεις, χωρίς νά ἐπιχειροῦν κάποια ἔξοδο στό Αἰγαῖο. Ἀπό τήν πλευρά τους οἱ Ἕλληνες καταλάμβαναν ἕνα-ἕνα τά ἑλληνικά νησιά.
Λίγα χρόνια ἀργότερα, μέ τή νίκη τῶν Δυνάμεων στόν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἡ Ἑλλάδα, τό πλοῖο ἔπλευσε στήν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ὕψωσε ἀπέναντι ἀπό τό παλάτι τοῦ Σουλτάνου τήν ἑλληνική σημαία. Μέ τή Μικρασιατική καταστροφή τό 1922, ἔφτασε μέχρι τά παράλια τῆς Ἰωνίας, προκειμένου νά βοηθήσει τούς ξεριζωμένους Ἕλληνες.
Κατά τή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καί συγκεκριμένα τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1941, ὑπῆρξε, στιγμιαῖα εὐτυχῶς, ἡ ἰδέα νά βυθιστεῖ γιά νά μήν πέσει στά χέρια τῶν ἐχθρῶν. Ἡ ἰδέα αὐτή ἐγκαταλείφθηκε σύντομα καί τό πλοῖο ἔφτασε σῶο στήν Ἀλεξάνδρεια.
Πρίν ὁλοκληρώσει τήν πορεία του, ταξίδεψε, τόν Μάϊο τοῦ 1945, μέχρι τή Ρόδο, φέρνοντας τό μήνυμα τῆς προσάρτησης τῶν Δωδεκανήσων στήν Ἑλλάδα.
Τό 1952 παροπλίστηκε καί μέχρι σήμερα λειτουργεῖ ὡς Πολεμικό Μουσεῖο στό Παλαιό Φάληρο, ζωντανεύοντας μπροστά στά μάτια ὅλων ὅσοι τό ἐπισκέπτονται τήν πλούσια ἱστορία μας.
