Μιά ἀπό τίς σημαντικότερες σελίδες τῆς ἑλληνικῆς μας ἱστορίας, στήν ὁποία
ὀφείλουμε ἐμεῖς οἱ Μακεδόνες Ἕλληνες τήν ἐλευθερία μας, εἶναι ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας,
πού κορυφώθηκε ἀπό τό 1904-1908.
Εἶναι ὁ πρῶτος μετά τό 1821 Ἀγώνας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, πού ἔσωσε τό μεγαλύτερο μέρος
τῆς Μακεδονίας ἀπό τόν σλαβικό κίνδυνο, ἔδωσε πνοή ζωῆς στούς Ἕλληνες καί τούς
ὁδήγησε στήν ἀνάταση τῶν ἐτῶν 1912-13. Πρίν ἀπό αὐτόν ὑπῆρχε ἡ μικρή Ἑλλάδα,
χρεωκοπημένη τό 1893 καί ἠττημένη στόν ἑλληνοτουρικό πόλεμο τοῦ 1897. Μόνο ἡ
Ἐκκλησία καί τό σχολεῖο παρέμειναν παράγοντες συσπείρωσης καί τόνωσης τοῦ
Ἑλληνισμοῦ τῆς τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας.
Κατά τά πρῶτα βήματα τῆς βουλγαρικῆς δράσης, πού ξεκινᾶ ἀπό τό 1897, μέ
τρομοκρατία τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν τῆς Μακεδονίας ἀπό τούς κομιτατζῆδες, ἡ Ἑλλάδα
παρέμενε ἀμέτοχη, γιατί ἦταν στρατιωτικά ἀνοργάνωτη καί φοβόταν πόλεμο ἐναντίον της
ἀπό τήν Τουρκία. Οἱ πρῶτες ἐκδηλώσεις ἐνεργοῦς ἄμυνας ἄρχισαν τό 1902, στήν περιοχή
τῆς Καστοριᾶς, μέ πρωτοβουλία τοῦ μητροπολίτου Καστορίας Γερμανοῦ Καραβαγγέλη.
Τόν Αὔγουστο τοῦ 1904, ἔφτασαν στήν Μακεδονία τρία μικρά σώματα ἀπό τήν
ἐλεύθερη Ἑλλάδα, ἐνῶ, μεταξύ Μαρτίου καί Ἰουλίου 1904, ἐπισκέπτεται μέ ψευδώνυμο τήν
Μακεδονία δύο φορές, γιά ἐπιτόπια μελέτη τῆς κατάστασης, ὁ Ἀνθυπολοχαγός τοῦ
Πυροβολικοῦ Παῦλος Μελάς (ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς Εὐελπίδων τάξεως 1891.) Τήν νύχτα
27/28 Αὐγούστου ὁ Παῦλος Μελάς διαβαίνει γιά τρίτη φορά τήν ἑλληνοτουρκική μεθόριο,
ἐπικεφαλῆς σώματος 30 ἀνδρῶν καί κατευθύνεται πρός τήν Δυτική Μακεδονία. Τό
ἑλληνικό κράτος πλέον συμμετέχει ἀποφασιστικά στίς μακεδονικές ἐξελίξεις. Μέ τήν
παρουσία τοῦ Παύλου Μελᾶ ἡ Δυτική Μακεδονία ἀλλάζει οὐσιαστικά φρόνημα καί ὁ ἴδιος
ἐπιδίδεται σέ ἕναν ἀδιάκοπο ἀγῶνα ἐναντίον τῶν Βουλγάρων. Ἡ προφορά του στήν
Μακεδονία ὁλοκληρώνεται στίς 13 Ὀκτωβρίου τοῦ 1904, ὅταν πέφτει ἡρωικά μαχόμενος
ἀπό τουρκικό βόλι στήν Στάτιστα τῶν Κορεστίων.
Ἤδη ὅμως ὁ ἑλληνικός ἀγώνας στήν Μακεδονία συστηματοποιεῖται περισσότερο, τόσο
ἀπό πλευρᾶς πολεμικῆς τακτικῆς τῶν σωμάτων, ὅσο καί ἀπό πλευρᾶς ἄμυνας τῶν χωριῶν.
Οἱ Μακεδονομάχοι ἀντάρτες, Ἀκρίτες τοῦ ἐλληνικοῦ Βορρᾶ, ἀναδείχτηκαν σωτῆρες τῆς
Μακεδονίας καί τοῦ Ἑλληνισμοῦ στό σύνολό του.
Καθώς ἔχει καθιερωθεῖ κάθε Ὀκτώβριο νά θυμόμαστε καί νά τιμοῦμε τήν μνήμη τοῦ
Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, μέ δέος καί εὐγνωμοσύνη στεκόμαστε μπροστά στήν θυσία τους.
Ὑποσχόμαστε ὅτι, ὅσον ἀφορᾶ σέ ἐμᾶς τούς ἁπλούς καί ἀνώνυμους πολῖτες, θά μείνουμε
πιστοί στίς παρακαταθῆκες τους καί θά ἀγωνιστοῦμε γιά τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας
μας.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
