Τα Εισόδια της Θεοτόκου Άρθρο του Αρχιμ. Ειρηναίου Λαφτσή Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μητροπόλεως Αλεξ/πόλεως

(απόσπασμα από εργασία για την γυναικεία φύση της Παναγίας)
Σύμφωνα, λοιπόν, με την διδασκαλία της Εκκλησίας η οποία πηγάζει από
το απόκρυφο ευαγγέλιο του Ιακώβου, ο Ιωακείμ και η Άννα παραδίδουν
σε ηλικία τριών ετών την Μαρία στον Ναό εκπληρώνοντας το τάμα στον
Θεό. Στην εικόνα των Εισοδίων βλέπουμε η Παναγία να συνοδεύεται από
λαμπαδοφορούσες εβραιοπούλες και να την υποδέχεται ο ιερέας
Ζαχαρίας μπροστά στο θυσιαστήριο.
Ο πρώτος και κύριος λόγος εισαγωγής την μικρής Μαρίας στον Ναό είναι
η εκπλήρωση της υποσχέσεως των γονέων της για την αφιέρωση. Ο
Μωσαϊκός Νόμος επέβαλλε την αφιέρωση του πρωτότοκου τέκνου στο
Θεό. Αυτή η αφιέρωση ήταν σημείο αναγνωρίσεως της ευεργεσίας του
Θεού, και απόδειξη ότι ανήκουν σε Αυτόν. Είναι γνωστό ότι η εντολή της
αφιερώσεως του πρωτοτόκου αρσενικού παιδιού δόθηκε στον Ισραηλιτικό
λαό, διά του Μωϋσέως1
, αμέσως μετά την πάταξη των πρωτοτόκων
παιδιών των Αιγυπτίων, οπότε ο Φαραώ αμέσως έδωσε την άδεια της
εξόδου, και βέβαια πριν ακόμη περάσουν την Ερυθρά θάλασσα. Από το
βιβλίο των Αριθμών2 γνωρίζουμε ακόμα την τάξη των Ναζηραίων οι οποίοι
αποτελούσαν ειδική τάξη ανθρώπων, οι οποίοι αφιερώνονταν για
ορισμένο χρονικό διάστημα ή για ολόκληρη τη ζωή τους στο Θεό.
Ναζηραίοι αναφέρονται μέχρι την εποχή της Καινής Διαθήκης, όταν ο
απόστολος Παύλος κλήθηκε από τους Χριστιανούς των Ιεροσολύμων,
προκειμένου να αποδείξει το σεβασμό του προς το Μωσαϊκό νόμο, να
πληρώσει τα έξοδα των θυσιών για τέσσερις Ναζηραίους που τελείωσαν
την αφιέρωση τους3
.
Όμως, υπάρχει και ένας ακόμη σοβαρός λόγος, ο οποίος πηγάζει από την
υμνολογία της εορτής των Εισοδίων. Είναι «το ιερώς ανατρέφεσθε», δηλαδή ημικρή Μαριάμ παραδόθηκε στους ιερείς για ιεροπρεπή μόρφωση και
ανατροφή. Η παρουσία και άλλων παρθένων στην εικόνα των Εισοδίων
αποδεικνύει ότι υπήρχε το έθιμο της αφιερώσεως των μικρών παιδιών
στην εβραϊκή θρησκευτική κοινότητα. «Δεν αποκλείεται», κατά τον
Μητροπολίτη Αχελώου Ευθύμιο, «οι παρθένες αυτές να αποτελούσαν ένα σώμα
που φρόντιζε για την ευπρέπεια, την καθαρότητα του Ναού, για την ύφανση και ετοιμασία
ιερατικών στολών και ιερατικών καλυμμάτων και παραπετασμάτων και για την τάξη των
γυναικών στην λατρεία»
4
.
Κατά τις διηγήσεις των αποκρύφων η Παρθένος έμενε μέσα στον Ναό και
μάλιστα στο χώρο που λεγόταν «Άγια των Αγίων». Ο χώρος αυτός
περιγράφεται στο βιβλίο της Γ’ Βασιλειών5 και ήταν άβατος. Στην προς
Εβραίους επιστολή6 μας δίδεται η πληροφορία από τον Παύλο ότι σε αυτό
τον χώρο μόνο μία φορά τον χρόνο έμπαινε ο Αρχιερέας. Στην παράδοση
των εβραίων δεν υπάρχει καμία μαρτυρία για είσοδο και παραμονή στα
Άγια των Αγίων ανθρώπων και μάλιστα γυναίκας. Ωστόσο, η υμνολογία της
Εκκλησίας φανερώνει την παραμονή της Παναγίας στα «Άγια των Αγίων»
και ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ερμηνεύει ότι τα πραγματικά «Άγια των
Αγίων» είναι η ίδια η Θεοτόκος, η οποία δέχθηκε μέσα της όχι άνθρωπο
αρχιερέα, αλλά τον «Μέγα Αρχιερέα»
7
, γι’ αυτό και ο τύπος έπρεπε να
συμπέσει με την πραγματικότητα.
Σύμφωνα λοιπόν με τα απόκρυφα η Παναγία μένει εκεί ζώντας συνεχώς
τον μυστικό χώρο της αγιότητας και προκόπτει στη σοφία και την χάρη. Ο
αρχάγγελος Γαβριήλ την φέρνει τροφή και ψωμί. Σύμφωνα με το κείμενο
ζει έως δώδεκα ετών. Όταν γίνεται δώδεκα ετών οι ιερείς κρίνουν ότι δεν
μπορεί πια να μένει στον Ναό και ο μόνος προφανώς λόγος δεν ήταν άλλος
παρά ο μηνιαίος κύκλος των γυναικών που φυσιολογικά είχε η Παναγία ως
γυναίκα που ήταν. Αυτό επιβεβαιώνει και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός
ο οποίος λέει: «Καθώς, όμως, έφθανε στο άνθισμα της ηλικίας της και απαγόρευε ο εις την Σκηνήν του Μαρτυρίου την μολύνουν με αυτάς. Αυτός είναι ο νόμος του
καθαρισμού δι’ εκείνον, ο οποίος πάσχει παθολογικήν ρεύσιν και δι’ εκείνον ο οποίος
έπαθε νυκτερινήν ρεύσιν, ώστε να μολυνθή από αυτήν. Αυτός είναι ο νόμος δια την
γυναίκα, η οποία αιμορροεί κατά και μετά την φυσιολογικήν της περίοδον, και δια πάντα
άνδρα πάσχοντα ρεύσιν, δια πάντα άνδρα και πάσαν γυναίκα. Αυτός ακόμη είναι ο νόμος
δια τον άνδρα, ο οποίος εκοιμήθη με γυναίκα, ευρισκομένην εις την έμμηνον περίοδόν
της».
Έτσι, λοιπόν, η Παναγία έπρεπε να βγει από τον Ναό και τον χώρο των
παρθένων. Οι γυναίκες, λοιπόν, από την στιγμή της εμμήνου ρύσεως
έβγαιναν από τον Ναό και μέχρι να παντρευτούν πηγαινοερχόντουσαν στα
σπίτια τους και στον Ναό.
† Αρχιμ. Ειρηναίος Λαφτσής