Ιερά Μονή Παναγίας της Μολυβδοσκεπάστου Κόνιτσας

Η Ιερά Μονή Παναγίας της Μολυβδοσκεπάστου Βρίσκεται στόν οἰκισμό: Μολυβδοσκέπαστο

Ἔτος Κτίσεως: Τό 671, ἐπανιδρυθείσης διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμόν 312 Προεδρικοῦ Διατάγματος δημοσιευθέντος εἰς τό ὑπ’ ἀριθμ. 134/13-08-1993 Φ.Ε.Κ, ὡς ἐμφαίνεται εἰς τό βιβλίον «Ἱερά Βασιλική καί Σταυροπηγιακή Μονή Παναγίας Μολυβδοσκεπάστου Κονίτσης», ἐκδόσεως τῆς Ἱεράς Μονῆς Μολυβδοσκεπάστου.

Ἡ ἰσχυρή τοπική παράδοση καί ἡ μαρτυρία τοῦ ἱστορικοῦ Π. Ἀραβαντινοῦ συνηγοροῦν ὅτι ὁ κτήτορας τῆς Μονῆς ὑπῆρξε ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Κωνσταντῖνος Δ’ ὁ Πωγωνάτος τό 671 μ.Χ. Τήν ἵδρυσε ὅταν γυρνώντας ἀπό τήν ἐκστρατεία στήν Σικελία στρατοπέδευσε στήν περιοχή αὐτή, ὅπου βρῆκε ἀρχαῖο λουτρό καί ἐξωκκλήσι τῆς Παναγίας. Σύμφωνα μέ τήν ἐπιγραφή πάνω ἀπό τήν πόρτα πού ὁδηγεῖ ἀπό τόν κυρίως ναό στή λιτή, ἀνακαινίστηκε ἀπό τόν Ἀνδρόνικο Κομνηνό καί μέγα Δοῦκα τόν Παλαιολόγο. Ἐπίσης τό 1522 ἀνακαινίστηκε πάλι καί ζωγραφίστηκε ἀπό τούς κατοίκους τοῦ Πωγωνίου. Ἡ Μονή ὑπῆρξε Βασιλική καί Σταυροπηγιακή καί ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ στέγη τοῦ καθολικοῦ της ἦταν σκεπασμένη μέ μολύβι ὀνομάστηκε «Μολυβδοσκέπαστος», ὀνομασία πού δόθηκε καί στό κοντινό χωριό. Ὁ ἀρχικός Ναός εἶναι σταυροειδής μέ τροῦλο, ἐνῶ ὁ ὑπόλοιπος εἶναι μονόκλιτος σταυρεπίστεγος. Οἱ τοιχογραφίες ἀνάγονται ἀπό τό 13 ὁ ὡς τόν 18 ὁ αἰῶνα, ἄν καί οἱ περισσότερες ἔχουν καταστραφεῖ. Σέ καλή κατάσταση διατηρεῖται ἡ τοιχογραφία μέ τή μέλλουσα κρίση πού βρίσκεται στό ἀνατολικό ἀέτωμα τῆς λιτῆς. Στό δυτικό τοῖχο ὑπάρχουν ζωγραφισμένες δύο κοσμικές μορφές πού πιθανότατα εἶναι ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος Πωγωνᾶτος καί ὁ Ἀνδρόνικος Κομνηνός Δούκας Παλαιολόγος. Κάτω ἀπό τό ἐπιφανειακό στρῶμα τῶν τοιχογραφιῶν σώζονται ἄλλα δύο στρώματα. Ἐλάχιστα εἶναι τά κειμήλια πού διασώθηκαν ἀφοῦ ἡ Μονή πολλές φορές ἔπεσε θῦμα λεηλασιῶν καί φθορῶν. Τό ἀρχαιότερο στοιχεῖο πού σώζεται εἶναι τοῦ ἔτους 1788 καί εἶναι ἕνα δίπτυχο γραμμένο ἀπό τόν ἱερέα Νικόλαο. Ὅμως ὁ σπουδαιότερος θησαυρός τῆς Μονῆς εἶναι ἡ ἐφέστιος εἰκόνα τῆς Παναγίας “Πωγωνιανιτίσης”. Σύμφωνα μέ ἐπιγραφή «ἐκεκόσμητο ὑπό τῶν εὐσεβῶν βασιλέων οἱ καί κτήτορες εἰσί τῆς Ἁγίας Μονῆς ταύτης». Ἀπό τόν πλοῦτο τῶν κειμηλίων της διασώθηκαν πολύ λίγα: δύο δισκοπότηρα ἀπό μολύβι, σκαλιστό ἐπασημωμένο θυμιατό, δίφυλλη ξυλόγλυπτη πόρτα μέ βιβλικές παραστάσεις, φύλλο πόρτας μέ γεωμετρικά σχήματα, εἰκόνα τῆς Παναγίας στό ἕνα φύλλο μεγάλης πόρτας, τό δίπτυχο τοῦ 1788, τέσσερις ἐπάργυρες λειψανοθῆκες. Στό βυζαντινό μουσεῖο Ἰωαννίνων σώζεται Εὐαγγέλιο γραμμένο σέ μεμβράνη μέ μινιατοῦρες ἀπό τό 12ο ἡ 13ο αἰῶνα. Σχεδόν 13 αἰῶνες πέρασαν ἀπό τήν ἵδρυση της καί ἡ προσφορά της ὑπῆρξε σημαντικότατη: Πνευματική, φιλανθρωπική, ἐθνική (λειτουργοῦσε σχολεῖο, ἐκπαίδευε ἀντιγραφείς ἱερῶν κειμένων καί ἱερογράφων μετά τό 1300). Ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι ἀπό τήν ἵδρυση της ὡς τίς ἀρχές τοῦ 14ου αἰῶνα ἦταν ἔδρα ἀρχιεπισκοπῆς. Ἀπό τό μολύβι στά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας ἔγιναν βόλια ἀπό τούς Ἕλληνες γιά νά πολεμήσουν τούς Τούρκους. Ἀπό τήν τεράστια περιουσία της, τῆς ἀπέμειναν ἐλάχιστα. Σημαντική περίοδος ὑπῆρξε αὐτή πού ἠγούμενος ἦταν ὁ Γρηγόριος Χαλώρτης ὁ ὁποῖος μετά τό 1844 προσπάθησε νά τήν ἀνακαινίσει. Κατά τήν παράδοση πρόσφερε φλουριά καί ὁ λήσταρχος Νταβέλης προκειμένου νά ἀνακαινιστεῖ ἡ Μονή. Ἡ Μονή γνώρισε ἡμέρες δόξας ὅταν Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης ἦταν ὁ Σεβαστιανός (Οικονομίδης), ὁ ὁποῖος μετά τήν κοίμηση του τό 1994 ὅπως εἶχε ζητήσει ἐνταφιάσθηκε ἐκεῖ. Σήμερα ἡ Μονή εἶναι ἐπανδρωμένη (ἀνδρῶα), διατηρεῖ τή φρουριακή της ὄψη, ἔχει ἀνακαινισμένα κελιά, δύο καμπαναριά καί ὡραῖο κῆπο. Γιορτάζει κάθε χρόνο τόν Δεκαπενταύγουστο. Προηγεῖται ἀγρυπνία ἀπό τό βράδυ στίς 14 Αὐγούστου καί ἀκολουθεί  Θεία Λειτουργία τά ξημερώματα.

 

Ακολούθησέ μας....

Κοινοποίησέ το....