Αυτό είναι ένα μικρό ιστορικό για το πως δημιουργήθηκε ο Ιερός Ναός της Αγίας Βαρβάρας Σταυρουπόλεως Θεσσαλονίκης όπως είναι σήμερα.
Το στρατόπεδο { Αρχές 19ου Αιώνος }
Ἡ ἱστορία τοῦ – ἐν συντομία – ἔχει τήν ἀπαρχή του στούς χρόνους τῆς ὀθωμανικῆς κατοχῆς στήν Μακεδονία καί ἰδιαίτερα στήν Θεσσαλονίκη, ἡ στρατηγική θέση τῆς ὁποίας ἐπέβαλε τήν παρουσία ἐκτός πόλεως καί πλησίον αὐτῆς, ἰσχυρήν στρατηγικήν δύναμιν. Ἔτσι, στίς ἀρχές τοῦ 19ου αἰῶνος γάλλοι ἀρχιτέκτονες ἐκπόνησαν τά σχέδια τῶν κτιρίων τά ὁποία μέχρι σήμερα δεσπόζουν μεγαλόπρεπα στόν χῶρο. Σχεδιάστηκαν καί κατασκευάσθηκαν γιά τήν φιλοξενία 7.000 στρατιωτῶν μαζί μέ τά ἀναγκαία προσωτίσματα (σταύλους, ἀποθῆκες πυρομαχικῶν, γραφεῖα κλπ). Στόν ἴδιο χῶρο καί τήν ἴδια περίπου περίοδο ἀνηγέρθη τέμενος τό ὁποῖο σώζεται μέχρι σήμερα, ἀφοῦ ἄλλαξε χρήση μετά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Μακεδονίας. Μετά τούς ἀπελευθερωτικούς ἀγῶνες τοῦ 1912-1913 ἐγκαταστάθηκαν στό ἴδιο χῶρο – κατ’ ἀρχήν – στρατεύματα τῆς ΑΝΤ-ΑΝΤ καί ἐν συνέχεια ὁ Ἑλληνικός Στρατός μέχρι τόν β΄ παγκόσμιο πόλεμο, ὅποτε, μέ τήν κατάληψη τῆς Μακεδονίας ἀπό τούς Γερμανούς, περιῆλθε στά χέρια τῶν κατακτητῶν, οἱ ὁποῖοι μέ τήν σειρά τούς τό διατήρησαν ὡς στρατιωτική ἐγκατάσταση καί ταυτοχρόνως ὡς φυλακή πατριωτῶν. Τό τελευταῖο ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τό γεγονός τῆς δραπέτευσης τινῶν ἐξ αὐτῶν πού εἶχε ὡς συνέπεια τήν σέ ἀντίποινα ἐκτέλεση τῶν δεκατεσσάρων (14) στήν Ν. Εὐκαρπία. Μετά τό 1944 καί τήν ἀποχώρηση τῶν γερμανικῶν στρατευμάτων κατοχῆς, χωρίς νά καταστραφοῦν τά στρατιωτικά κτίρια, αὐτά περιῆλθαν καί πάλι στόν Ἑλληνικό Στρατό μέχρι τό 2006 ὅποτε ὁ Στρατός περιορίσθηκε στά κτίρια τοῦ βορείου τομέως τοῦ στρατοπέδου μέ τήν προοπτική της παραχωρήσεως τοῦ ὑπολοίπου στρατοπέδου στούς ὅμορους Δήμους Νεαπόλεως, Σταυρουπόλεως καί Πολίχνης οἱ ὁποῖοι μή ἐλθόντες εἰς τήν ἀναγκαίαν πρός τοῦτο συνεννόηση ἄφησαν ἀπροστάτευτα τά κτίρια μέ ἀποτέλεσμα τήν διαρπαγή, τήν καταστροφή καί ἐν τέλει τόν ἐμπρισμό τους.
Ο Ναός { 1958 }
Περί τό 1958 φάνηκε ἐπιτακτικότερη ἡ ἀνάγκη τῆς δημιουργίας ἑνός Ναοῦ, ἀφοῦ στήν προηγούμενη δεκαετία οἱ θρησκευτικές ἀνάγκες τοῦ Στρατοῦ ἐξυπηρετήθηκαν περιστασιακά ἀπό στρατιωτικούς ἱερεῖς ἐντός τῶν ὑπαρχόντων στρατιώτικων ἐγκαταστάσεων ἤ κατόπιν αἰτήσεων τοῦ Στρατοῦ ἀπό τήν τοπική Μητρόπολη.
Θεμελίωση – Ανέγερση τοῦ Ι. Ναοῦ { 1959 }
Ἀτυχῶς, ἐκ τῶν στρατιωτικῶν ἀρχείων δέν ἐστάθη δυνατή ἡ ἀνεύρεση στοιχείων γιά τήν θεμελίωση ἤ τήν ἀνέγερση τοῦ Ι. Ναοῦ. Ἀπό ἀναμνηστικό δελτάριο γνωρίζουμε ὅτι τά ἐγκαίνια τοῦ τελέσθηκαν στίς 29 Νοεμβρίου τοῦ 1959 μέ ἐντολή τοῦ ἐπιχώριου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυροῦ Παντελεήμονος τοῦ Ἅ΄ (Παπαγεωργίου) ὑπό τοῦ Ἐπισκόπου Ταλαντίου κυροῦ Στεφάνου. Ὁ Ναός ὡς πρός τήν κατασκευή τοῦ εἶναι μία τρίκλητη βασιλική διαστάσεων 11μ. x 22 μ. χωρίς πρόναο, ἐνῶ σέ ἀπόσταση 5 περίπου μέτρων ἀπό τήν δεξιά τοῦ πλευρά ἀνηγέρθη καί κωδωνοστάσιο. Ἀργότερα προστέθη πρόχειρο κτίσμα ἀποθήκης.
Ὁ Ναός ἀφιερώθηκε στήν Ἁγία Βαρβάρα ὡς προστάτιδα τοῦ πυροβολικοῦ ἀφοῦ τό στρατόπεδο φιλοξενοῦσε μονάδες τοῦ πυροβολικοῦ. Ὡς πρός τήν κατασκευή τοῦ εἶναι ἐξωτερικά λιθόκτιστος καί μέ δίρικτη κεραμοσκεπῆ στό κεντρικό κλίτος καί μέ μονορικτες εἰς τά ἑκατέρωθεν δύο πλάγια κλίτη. Εἰς τό ἰσόγειο τμῆμα τοῦ Ναοῦ ὑπάρχουν 25 εὐμεγέθη παράθυρα ἐνῶ εἰς τό τμῆμα κατωθεν τῆς ὀροφῆς 15 μικρότερα καθώς καί ἕνας στρόγγυλος φεγγίτης. Ἐν συνέχεια ὁ Ναός δέχθηκε ἐξωτερικά ἐπιχρίσματα καί διάφορες συντηρήσεις μᾶλλον ἀνεπιτυχεῖς.
Ἐσωτερικά, καί μέχρι τήν παράδοσή του στήν Ἱερά Μητρόπολη Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως ὁ Ναός ἁγιογραφήθηκε στήν κόγχη τοῦ Ι. Βήματος καί στά πλάγια κλίτη μέχρις ὕψους 3 μέτρων περίπου.
Το πρακτικό παράδοσης { 17/04/2006 }
Στίς 17-4-06 ὁ Στρατός παρέδωσε τήν χρήση τοῦ Ναοῦ στήν Ι. Μητρόπολη Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως. Τό πρακτικό παράδοσης καί παραλαβῆς ὑπέγραψαν ἀπό πλευρᾶς τοῦ Στρατοῦ ἐπιτροπή ἀποτελούμενη Ἅ 1) ἀπό τόν Τχή (ΕΜ) Μπουλιώτη Δημήτριο ὡς πρόεδρο 2) Ἀνθλγο Καρακώστα Γεώργιο καί 3) Ἀνθστη (ΕΜ) Στεφανίδη Σωτήριο ὡς μέλη καί Β ἀπό πλευρᾶς Μητροπόλεως ἐπιτροπή ἀπό τούς 1) Ἀρχιμ. Διονύσιο Πατσάνη πρωτοσύγκελλο ὡς πρόεδρο 2) Πρωτοπρ. Νικηφόρο Καλαϊτζίδη 3) Πρωτοπρ. Ἰωάννη Δημητριάδη καί 4) κ. Θεόδωρο Δανδίκα ὡς μέλη.
Μέ τήν ὑπογραφή τοῦ σχετικοῦ πρωτοκόλλου ὁ Μητροπολίτης Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας ὑπήγαγε ὑπό τόν διαχειριστικό ἔλεγχο καί τήν πνευματική μέριμνα τοῦ Ναοῦ τῆς Ἄγ. Βαρβάρας εἰς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἄγ. Γεωργίου Νεαπόλεως ὑπό τήν προεδρία τοῦ πρωτοπρεσβ. Ἐλευθερίου Κουτσαυτάκη.
Αίτημα Δημιουργίας νέας Ενορίας { 2006 – 2010 }
Κατά τήν περίοδο 2006-2010 οἱ διαχειριστικές ἐπιτροπές μερίμνησαν : α) γιά τήν τοποθέτηση ἐξωτερικοῦ προσκυνηταριοῦ ἐπί τῆς ὁδοῦ Λαγκαδᾶ, β) μικροφωνικῆς ἐγκαταστάσεως γ) προμήθεια Ἱερῶν Σκευῶν καί δ) τήν δαπεδόστρωση διά μοκετῶν. Τό 2009 μέ προσωπικές του δαπάνες πού ἀνῆλθαν στό ποσό τῶν 15.000 εὐρώ καί μέ προσωπικό κόπο ὁ Πρωτοπρ. Γεώργιος Μηλούσης ἀπεκάλυψε τήν ἐξωτερική τοιχοποιΐα, τήν ἁρμολόγησε καί παρουσίασε τά ὄμορφα δομικά στοιχεῖα τοῦ Ναοῦ.
Στίς 3-6-2010 τό Ἐκκλησιαστικό Συμβούλιο τοῦ Ι. Ναοῦ Ἄγ. Γεωργίου Νεαπόλεως μέ τό ὑπ’ ἀριθμ. 7/2010 Πρακτικό του κατέθεσε στήν Ι. Μητρόπολη ἔγγραφο μέ (503) πεντακόσιες τρεῖς ὑπογραφές ἀρχηγῶν οἰκογενειῶν τῆς περιοχῆς Ἀναγεννήσεως Νεαπόλεως μέ τό αἴτημα τῆς δημιουργίας νέας Ἐνορίας περικλιομένης ὑπό τῶν ὁδῶν Π. Τσαλδάρη, Ἀνδρ. Δημητρίου, Λαγκαδᾶ, Δαβάκη, Π. Τσαλδάρη ἀποσπόντας τμῆμα τῆς ἐνορίας τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ. Μέ τήν πράξη αὐτή ἄρχισε ἡ διαδικασία τῆς ἐκδόσεως Φ.Ε.Κ. καί προεδρικοῦ Διατάγματος γιά τήν ἵδρυση τῆς ἐνορίας.
Διορισμός Εφημερίων { 2011 – 2012 }
Στίς 27-1-2011 ὁ Σέβ. Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας διόρισε ὡς ἐφημερίους της νέας ἐνορίας τούς πρωτοπρεσβυτέρους Νικηφόρο Καλαϊτζίδη καί Γεώργιο Μηλούση καί ὡς τελευταία διαχειριστική ἐπιτροπή τούς Πρωτοπρ. Νικηφόρο Καλαϊτζίδη ὡς πρόεδρο καί τούς Εὐθύμιο Τσαβδάρη, Δημήτριο Παντσιο, Ἰωάννη Κουζιώνη καί Γεώργιο Σαρηγγέλη. Κατά τον Σεπτέμβριο του 2012 με το υπ’ αριθμόν /2012 διοριστήριο έγγραφο της Ι. Μητροπόλεως τοποθετήθηκε νέος εφημέριος ο οικονόμος π. Αθανάσιος Αγγελίδης, μέχρι τότε εφημέριος του Ι. Ναού Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Νέας Ευκαρπίας.Γενομένων διαρυθμίσεων καί διευθετήσεως πραγμάτων εἰς τόν ἀποθηκευτικόν χῶρον τοῦ Ι. Ναοῦ εὐρέθη μαρμάρινη πλάκα ἐγχάρακτη μέ καταγεγραμένα τά ὀνόματα τῶν συντελεσάντων εἰς τήν ἀνέγερσιν τοῦ Ι. Ναοῦ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας του -τότε- στρατοπέδου «Παῦλος Μελάς».