Το έθιμο των Φώτων στο Ασβεστοχώρι!

Στο Ασβεστοχώρι έχουν ένα πολύ όμορφο και παλιό έθιμο, που αφορά στην εορτή των Φώτων.

Ο π. Εμμανουήλ Μπουζίνος μας παραθέτει όλα όσα κατάφερε να διασώσει από μνήμες των παλιών αλλά και αφηγήσεις.

“Α) Το έθιμο με το κυπαρίσσι και τα πορτοκάλια στο Ασβεστοχώρι.

Την προπαραμονή των Φώτων, στήνεται στο μέσον του Ναού ένα μεγάλο κυπαρίσσι. Για την ακρίβεια, κρεμιέται από το κεντρικό δοκάρι της οροφής. Στο κάτω μέρος του δέντρου τοποθετείται ένας σταυρός σχηματισμένος από πορτοκάλια. Κάτω από το δέντρο στήνεται ένα τραπέζι, όπου τοποθετείται η εικόνα της Βάπτισης του Χριστού, ενώ γύρω του στήνονται άλλα τέσσερα μικρότερα κυπαρίσσια. Στα κλαδιά των κυπαρισσιών κρέμονται πορτοκάλια τα οποία φέρουν επάνω τους λίγο φύλλο χρυσού (ξάφι).

Τώρα, όλα αυτά έχουν έναν βαθύ συμβολισμό!

Από την αρχαιότητα εντυπωσίαζαν τους ανθρώπους τα αειθαλή δέντρα και ιδιαίτερα τα κυπαρίσσια. Το γεγονός, ότι δεν έριχναν τα φύλλα τους το χειμώνα (δεν πέθαιναν δηλαδή, όπως τα άλλα δένδρα), τους έκανε να τα ταυτίσουν με την αθανασία και την αιώνια ζωή.

Τα πορτοκάλια πάλι, ήταν τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, που έφερε ο Ηρακλής στον Ευρυσθέα. Έτσι, το πορτοκάλι αποτελεί σύμβολο πλούτου, γονιμότητας και υγείας.

Στο Ασβεστοχώρι το έθιμο με το κυπαρίσσι και τα πορτοκάλια μεταφέρθηκε πιθανόν από τους Αγίους Τόπους στα τέλη του 19ου αιώνα από Ασβεστοχωρίτες τεχνίτες ασβεστάδες.

Β) Το πορτοκάλι με κλαδάκι κυπαρισσιού (η μπομπονιέρα του Χριστού).

Ανήμερα τα Θεοφάνεια, κάθε πιστός παίρνει από τα πανέρια, που περιφέρουν οι επίτροποι, ένα πορτοκάλι, αφήνοντας παράλληλα ένα αντίτιμο στον περιφερόμενο δίσκο. Το πορτοκάλι έχει περασμένο ένα κλαδάκι κυπαρισσιού. Είναι η λεγόμενη “μπομπονιέρα της Βάπτισης του Χριστού”. Η ίδια η μπομπονιέρα αποτελεί μια ευχή: Να έχεις υγεία, πλούτο, γονιμότητα, αειφορία (πορτοκάλι με ξάφι) και να κερδίσεις την αιώνια ζωή (κλαδί κυπαρισσιού).

Γ) Η λαμπάδα των Φώτων με πορτοκάλια, μήλο, σύκα και φλουριά.

Από παλιά οι ανάδοχοι έφτιαχναν για τα βαφτιστήρια τους λαμπάδες για τη βάπτιση του Χριστού. Είχαν περασμένα δύο πορτοκάλια και ένα μήλο με λίγο ξάφι, μερικά σύκα και λίγα φλουριά περασμένα σε κόκκινη κλωστή, με την οποία ήταν περιτυλιγμένη όλη η λαμπάδα. Τα υλικά που φέρουν επάνω έχουν έναν βαθύ συμβολισμό και αποτελούν όλα μια ευχή. Το λευκό κερί της λαμπάδας συμβολίζει την καθαρότητα και την αγνότητα του βίου που υποσχόμαστε στο Χριστό. Τα πορτοκάλια και το μήλο συμβολίζουν την υγεία που θέλουμε να έχουμε, αλλά και τον πλούτο και την αειφορία. Τα σύκα συμβολίζουν τη γλυκιά ζωή. Το ξάφι και τα φλουριά επίσης συμβολίζουν τον πλούτο. Ενώ η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη που πρέπει να έχουμε και η οποία μας δένει και μας ενώνει όλους μαζί.

Με ευχές για ευλογημένα Θεοφάνεια!

π. Εμμανουήλ Μπουζίνος”