Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά εκτέθηκαν σε μια ιδιαίτερα στρεσογόνο περίοδο με την πανδημία. Μια περίοδο που επηρέασε σαφέστατα και πολύ βαθιά και τη δική τους ζωή. Δεν είναι λοιπόν παράλογο να έχουν αποκτήσει πιο ευαίσθητες «κεραίες» για το τι συμβαίνει γύρω τους.
Αν τα παιδιά σας πληροφορήθηκαν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ίσως νιώθουν άγχος ή φόβο για τις εξελίξεις. Είναι βέβαιο ότι θα αναρωτηθούν για τις ιστορικές σχέσεις της Ρωσίας με τη γειτονική της χώρα και για το πώς η σύγκρουσή τους θα επηρεάσει τον υπόλοιπο πλανήτη. Οι γονείς θα βρεθούν αντιμέτωποι με δεκάδες ερωτήματα. Τον ορθό τρόπο απάντησης προτείνουν Αμερικανοί ειδικοί.
«Το παιδί που κάνει ερωτήσεις δεν σημαίνει ότι φοβάται ή ανησυχεί. Μπορεί να το κάνει από καθαρή περιέργεια», τονίζει η παιδοψυχολόγος δρ Εμιλι Κινγκ.
Τα μικρότερα παιδιά, μάλλον, δεν ξέρουν πολλά πράγματα για το τι ακριβώς συμβαίνει. Ομως τα κάπως μεγαλύτερα και ιδιαίτερα οι έφηβοι έχουν πλήρη ενημέρωση και συχνά αστειεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το θέμα αν π.χ. θα στρατολογηθούν για τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο και πού κινδυνεύουν λιγότερο από την πυρηνική απειλή, εξηγεί η δρ Ινα Ταλίμπ, παιδίατρος με ειδίκευση στην εφηβική ιατρική στο Ιατρικό Κολέγιο Αλμπερτ Αϊνστάιν της Νέας Υόρκης.
Ακόμα, όμως, και αν κάποια παιδιά αδιαφορούν για τις γεωπολιτικές εξελίξεις, δεν πειράζει, τονίζει η Ρόμπιν Σίλβερμαν, ειδική στην παιδική και εφηβική ανάπτυξη. Οι γονείς, εξηγεί, θα μπορούσαν να θίξουν το θέμα, απλά για να τους δώσουν μία καλύτερη εικόνα του τι συμβαίνει στον κόσμο.
Αγχος και αγωνία
Ασφαλώς, κάποιες ερωτήσεις φανερώνουν ότι το παιδί νιώθει άγχος. Κάποιες φορές, η παιδική αγωνία προκαλεί δυσκολία στον ύπνο, μειωμένη όρεξη για φαγητό, ευερεθιστότητα ή ακόμα και σωματικό πόνο, όπως π.χ. στην κοιλιά. Αν αντιληφθείτε τέτοια συμπτώματα, καταστήστε σαφές στο παιδί ότι είστε δίπλα του, έτοιμοι να μιλήσετε για οτιδήποτε θέλει.
Επειδή είναι σίγουρο ότι θέλετε να ενημερωθείτε όσο περισσότερο γίνεται για τις εξελίξεις, μην ξεχνάτε ότι το παιδί είναι γύρω και ίσως να ακούει και να βλέπει ό,τι παρακολουθείτε. Προσέξτε να μην το εκθέσετε σε εικόνες που μπορούν να προκαλέσουν τρόμο. Καλύτερα είναι να μοιραστείτε μαζί του πληροφορίες που μπορεί να κατανοήσει χωρίς να νιώσει φόβο. Αν φοβάται θα πρέπει να αναζητήσετε ποιο ακριβώς είναι το αίτιο που το τρομάζει. Μην του συστήσετε να ηρεμήσει και μην το αποπάρετε ότι αντιδρά υπερβολικά. Αν ανησυχεί για τις ελλείψεις που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες στην Ουκρανία, σκεφτείτε πως από κοινού μπορείτε να τις βοηθήσετε, κάνοντας π.χ. δωρεές σε οργανώσεις που δραστηριοποιούνται εκεί. Η γνώση ότι έχει συνεισφέρει μπορεί να του προσφέρει ανακούφιση.
Τέλος, αν δεν μπορείτε να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις του παιδιού σας, μην ανησυχείτε. Είναι καλό να απαντήσετε «δεν ξέρω, αλλά θα προσπαθήσω να μάθω». Το σημαντικότερο για ένα παιδί είναι να νιώθει ασφάλεια. «Ο βασικός μας ρόλος, όποτε το παιδί μας νιώθει μεγάλο άγχος για κάτι που συμβαίνει στον κόσμο, είναι να το βοηθήσουμε να νιώσει ασφάλεια και να καταλάβει ότι έχουμε αφουγκραστεί τις ανησυχίες του», καταλήγει η δρ Σίλβερμαν.
Είναι σημαντικό επίσης:
- Ιδανικά η τηλεόραση να μην είναι ανοιχτή στα δελτία των ειδήσεων ή να μην είναι ανοιχτή πολλές ώρες.
- Οι γονείς να φιλτράρουν την είδηση και να τη δίνουν οι ίδιοι στα παιδιά.
- Οι γονείς να επιλέγουν ποιο μέσο θα παρακολουθούν και να έχουν μια συγκεκριμένη ώρα που παρακολουθούν ειδήσεις.
- Οι σχετικές συζητήσεις να μην γίνονται πριν από την ώρα του ύπνου, διότι θα αναστατώσουν πιο πολύ τα παιδιά.