Το έθιµο της κυρά Σαρακοστής στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας

Το έθιμο της κυρα Σαρακοστης είναι ένα από τα πιο παλιά έθιμα που σχετιζόταν με το Πάσχα. Χρησίμευε ως ημερολόγιο για να μετράμε τις επτά εβδομαδες από την καθαρά Δευτέρα ως την μεγάλη Εβδομαδα. Ήταν μια γυναίκα με τα χέρια σταυρωμένα γατί προσευχόταν και το στόμα κλειστό γιατί νηστευε. Στον Πόντο κρεμούσαν πάνω στο ταβάνι μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι με επτά φτερά και κάθε εβδομάδα αφαιρούσαν από ένα φτερό.

Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας η κυρά Σαρακοστή ήταν µια χάρτινη ζωγραφιά που απεικόνιζε µια γυναίκα, µε επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της Σαρακοστής, µε σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται και µε κλειστό στόµα γιατί νηστεύει, δεν κουτσομπολεύει και δεν κατακρίνει. Το ημερολόγιο αυτό συνόδευε µικρούς και µεγάλους στην νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι κι έτσι ήξεραν πόσες εβδοµάδες νηστείας απέµεναν µέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο χάρτινο πόδι, το οποίο δίπλωναν και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν έπειτα το σύκο αυτό µαζί µε άλλα και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι. Σε άλλες περιοχές τοποθετούσαν το πόδι στο ψωµί της Αναστάσεως. Όποιος έβρισκε στο κομμάτι του το πόδι ήταν ο τυχερός.

Σε άλλα µέρη της Ελλάδας, η κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγµένη από χαρτί αλλά από ζυµάρι. Το ζυµάρι φτιαχνόταν από αλεύρι, αλάτι και νερό. Μια τρίτη παραλλαγή θέλει την κυρά Σαρακοστή φτιαγµένη από πανί και γεµισµένη µε πούπουλα. Ωστόσο σηµαντική διαφορά έχει η κυρά Σαρακοστή που έφτιαχναν στον Πόντο. Εκεί κρέµαγαν από το ταβάνι µια πατάτα ή ένα κρεµµύδι που πάνω του είχε καρφωµένα εφτά φτερά κότας, το ηµερολόγιο αυτό το ονόµαζαν «κουκουρά». Κάθε εβδοµάδα αφαιρούσαν ένα φτερό κι έτσι µέτραγαν το χρόνο µέχρι την Ανάσταση.

 

Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν με αλεύρι και νερό.


Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.


Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι νά ‘ρθει η Πασχαλιά.

Καλη Σαρακοστη!

Ακολούθησέ μας....

Κοινοποίησέ το....